Obecnie (szczególnie w celu redukcji masy ciała) wiele osób stosuje dietę dr Dąbrowskiej, która bazuje na warzywach i owocach. Bardzo bliska tej idei jest tzw. dieta surowa.
Witarianizm (raw food) stanowi jedną z odmian diety wegetariańskiej. Polega ona na spożywaniu produktów nieprzetworzonych, takich jak warzywa, owoce, nasiona, orzechy, kiełki oraz oleje tłoczone na zimno, które nie zostały poddane obróbce termicznej w temperaturze powyżej 42 stopni Celsjusza. W diecie tej zwykle nie występują produkty pochodzenia zwierzęcego - mówi Hanna Stolińska-Fiedorowicz
Dr Paul Kouchakoff, nominowany do nagrody Nobla, który prowadził badania nad dietą surową oraz jej zwolennicy, działanie takiej diety tłumaczą inną reakcją organizmu (w postaci leukocytozy, czyli zawieszenia liczby białych krwinek we krwi) na produkty poddane obróbce termicznej. Dlatego surowe produkty są bardziej naturalne dla naszego przewodu pokarmowego. Słuszność tej tezy oraz mechanizm takiego działania nie zostały jeszcze udowodnione naukowo.
Wiadomo jednak, iż obróbka termiczna powoduje znaczące straty witamin, zwłaszcza witaminy C i folianów, nawet do 80%. Ilość utraconych wartości zależy jednak również od rodzaju produktu, czasu jego obróbki termicznej oraz stopnia rozdrobnienia. Przykładowo, pieczenie orzechów ma bardzo zły wpływ na straty tiaminy, tokoferoli i karotenoidów (zwłaszcza w migdałach i orzechach włoskich).
Warzywa i owoce stanowią podstawę Piramidy Zdrowego Żywienia. Należy spożywać 7-9 porcji warzyw i owoców dziennie w proporcji warzywa i owoce 4:1. Przynajmniej połowa warzyw, które spożywamy w ciągu dnia nie powinna być poddana obróbce termicznej.
Plusem diety surowej jest również większy udział błonnika pokarmowego o korzystnym działaniu na pracę układu pokarmowego, zwłaszcza jelit, poprzez wpływ na prawidłową florę bakteryjną. Błonnik pokarmowy zmniejsza wchłanianie cholesterolu i trójglicerydów z przewodu pokarmowego. Dieta ta wiąże się również z niższym spożyciem aktyloamidu, kwasów tłuszczowych trans oraz nasyconych kwasów tłuszczowych. Spożywanie dużej ilości warzyw wiąże się również z mniejszymi poposiłkowymi wahaniami stężenia glukozy we krwi oraz znacznie niższą wartością energetyczną diety, pobudza metabolizm, co sprzyja redukcji masy ciała.
W badaniu przeprowadzonym na Uniwersytecie w Giessen (Niemcy) wykazano, iż dieta w której jest 70-100% surowej żywności wpływa na redukcję stężenia trójglicerydów, cholesterolu całkowitego, ale również frakcji dobrego cholesterolu HDL oraz powoduje większe stężenie homocysteiny w osoczu z powodu niedoboru witaminy B12. Dieta ta niesie ponadto ryzyko dużego niedoboru żelaza oraz witaminy D. Pewnym rozwiązaniem tego problemu jest stosowanie suplementacji, lecz nie ma na to dostatecznych dowodów.
Z racji eliminacji wielu produktów, diety surowej nie powinny stosować kobiety w ciąży i karmiące, osoby z chorobami przewlekłymi, zwłaszcza przewodu pokarmowego (refluks żołądkowy, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, nieswoiste choroby zapalne jelit) oraz osoby po 50. roku życia
Ze względu na dużą ilość witamin, składników mineralnych, antyoksydantów i innych fitoskładników oraz błonnika pokarmowego, dieta surowa może wykazywać bardzo pozytywne skutki. Jednak trudność zbilansowania takiego żywienia, eliminacja wielu produktów spożywczych, duże ryzyko niedoborów pokarmowych oraz zbyt mała ilość badań naukowych nad długoterminowym stosowaniem diety surowej powoduje, że nie jest ona zalecana jako codzienny sposób żywienia. Warto natomiast wykorzystać jej dobrodziejstwa, w postaci wysokiego spożycia surowych warzyw i choćby częściowo wprowadzić je do swojego jadłospisu, zwłaszcza w okresie letnim. Zwiększone spożycie warzyw i owoców stanowi bardzo ważny element w profilaktyce chorób przewlekłych oraz nowotworów przewodu pokarmowego.
Więcej w książce " Insulinooporność. Leczenie dietą" Hanny Stolińskiej-Fiedorowicz.