Barwią każde lato swoim pięknym, modrym kolorem. Nie każdy wie, że prosto z ziemi wyrasta lecznicza siła. Chabry bławatki to kwiaty, które nie tylko są polnymi ozdobnikami, ale stanowią także cenne dla ziołolecznictwa surowce.
Według mowy kwiatów bławatki znaczenie wiążą z wiernością i dobrocią. Ofiarować je to życzyć komuś szczęścia i pomyślności. Przez wieki uważano również, że dziewczyna, która znajdzie dużo chabrów bławatków podczas pracy w polu, czekają rychłe zaślubiny.
Swoją nazwę chaber bławatek wziął od swojego koloru. Słowa „bławatny" i „błękitny” posiadają wspólny rdzeń językowy. 'Bławatny" dawniej oznaczało: "wykonany z kosztownej, jedwabnej tkaniny", która była zazwyczaj koloru błękitnego.
Dziś chabry polne występują niemalże w całej Europie. W Polsce często kojarzą się z chwastami, zagrażającymi uprawom. Jednak zielarze wymieniają wiele dobroczynnych właściwości chabrów.
Od wieków kwiat wykorzystuje się w celach leczniczych. Zawierają one wiele cennych dla naszego zdrowia substancji. Płatki bławatka są bardzo delikatne, więc by móc w pełni korzystać z jego wartości, najlepiej jest jak najszybciej ususzyć zebrane kwiaty. Temperatura powinna być nie większa niż 45ºC. Susz z polnych chabrów należy zapakować w suche i szczelne opakowanie.
A jak korzystać z właściwości chabrów podczas dolegliwości?
- Dzięki glikozydom antocyjanowym - głównie cyjaninie i pelargoninie – kwiat chabru posiada właściwości moczopędne, a więc ma zbawienne działanie w przypadku chorób układu moczowego np. kamicy nerkowej czy zapalenia pęcherza. Zaleca się spożywanie naparu: 1 łyżkę ziela zalać 1 szklanką wrzątku i odstawić pod przykryciem na 15 minut. Wypijać po 1-2 szklanki między posiłkami.
- Oprócz naparu, można także wykonać z chabrów zioło-miód: 4 łyżki płatków bławatka zalać 1/2 szklanki wrzątku. Parzyć pod przykryciem 20 minut. Odcedzić i dodać szklankę miodu. Zamknąć w szklanym słoju.
- W przypadku zakażeń grzybiczych jamy ustnej czy infekcji gardła sprawdzi się w postaci płukanki.
- Chaber bławatek zawiera sole mineralne, przede wszystkim duże ilości manganu, który wpływa pozytywnie na funkcjonowanie układu nerwowego.
- Ponadto kwasy organiczne w roślinie działają antybakteryjnie, żółciopędnie, stymulują produkcję śliny i soku żołądkowego.
- Od lat chabry polne znane są także jako lek do oczu. Do zwalczania zapalenia brzegów powiek i spojówek zaleca się wykonywać okłady. Pomogą one także w przypadku zmęczenia czy nadwrażliwości na intensywne promieniowanie z ekranów telewizyjnych i monitorów komputerowych. Wykonywanie okładów z naparu bławatkowego nie tylko zadba o zdrowie oczu, ale również zredukuje uciążliwe oznaki zmęczenia: cienie pod oczami. 4 łyżki płatków chabra, 3 łyżki ziela świetlika i 2 łyżki rumianku zalać szklanką wrzątku, parzyć 15 minut pod przykryciem. Poczekać do ostudzenia, a następnie zamoczyć waciki i położyć na oczy na ok. 15-20 minut.
Kwiat ten często wykorzystywany jest również w kosmetyce. Chaber bławatek zawiera w sobie cenne garbniki roślinne, które działają ściągająco, przeciwzapalnie i przeciwutleniająco, a co za tym idzie, spowalniają procesy starzenia. Szczególnie pomocny będzie w pielęgnacji skóry tłustej i trądzikowej ze względu na swoje działanie antybakteryjne, przeciwzapalne i zmiękczające. Skorzystać z jego właściwości mogą także posiadaczki cery naczynkowej, ponieważ obkurcza i wzmacnia naczynka krwionośne. Stosowanie chabra bławatka w pielęgnacji skóry lekko ją rozjaśni, nawilży i złagodzi wszelkie stany zapalne oraz podrażnienia. Cyjanina, która stosowana była dawniej, jako barwnik do tkanin, zawarta w naparze z chabra wyrównuje koloryt skóry i włosów. Płukanki do włosów z chabrów polnych redukują niepożądany żółty odcień. Często wykorzystywane są przez panie o siwych włosach, ponieważ nadają im subtelny i przyjemny, popielaty ton. W pielęgnacji włosów bławatek będzie również pomocny w walce z łupieżem.
Nie ma zbyt wielu badań na temat przeciwwskazań stosowania chabra bławatka. Chociaż nie zaobserwowano negatywnych skutków przy użyciu wyznaczonych dawek, zaleca się ostrożność kobietom w ciąży i okresie laktacji - właśnie ze względu na brak wystarczających danych na temat bezpieczeństwa.
Co więcej, chaber bławatek należy do rodziny astrowatych, więc zrezygnować z niego powinny osoby z nadwrażliwością czy alergią na rośliny z tej rodziny.