Zaangażowane, przekazujące najważniejsze wartości, podnoszące trudne tematy, ale też lekkie i zabawne. Te kultowe polskie filmy warto znać – oto nasz wybór 15 tytułów klasyków polskiego kina.
Zestawienie „polskie klasyki filmowe” otwiera produkcja „Popiół i diament”. Powieść Jerzego Andrzejewskiego „Popiół i diament” doczekała się w czasach PRL-u ponad 20 wydań, była obowiązkową lekturą szkolną i uznawano ją wówczas w Polsce niemal za arcydzieło. Ekranizacja Andrzeja Wajdy, z ikoniczną rolą Zbigniewa Cybulskiego, nie bez przyczyny zasila kultowe polskie filmy. To historia osadzona w 1945 roku, tuż po zakończeniu II wojny światowej. Głównym bohaterem jest były żołnierz Armii Krajowej (AK), Maciek Chełmicki, który działając w podziemiu antykomunistycznym, otrzymuje rozkaz likwidacji Szczuki, lokalnego sekretarza Polskiej Partii Robotniczej. Z biegiem czasu u Chełmickiego pojawia się coraz więcej wątpliwości.
Większość z nas po pytaniu o znane stare polskie filmy bez zastanowienia wskazałaby ten tytuł. „Sami swoi” to pierwsza część trylogii Sylwestra Chęcińskiego, przedstawiająca perypetie sąsiadujących ze sobą rodzin Karguli i Pawlaków. Od długich lat ich rody pozostają ze sobą w konflikcie, który jednocześnie jest wyrazem szacunku i wzajemnej sympatii.
„Rejs” w reżyserii Marka Piwowskiego tchnął w najlepsze znane stare polskie filmy ducha groteski w najszlachetniejszej postaci. Zasłynął jako jeden z pierwszych polskich filmów pełnometrażowych zrealizowanych metodą improwizacji. Podczas rejsu statkiem wycieczkowym „Wisła” mężczyzna podający się za instruktora kulturalno-oświatowego (w tej roli wybitny Stanisław Tym) stopniowo podporządkowuje sobie pasażerów, organizując szereg różnorodnych gier i zabaw, które wprawiają wycieczkowiczów w niedający się pohamować entuzjazm. Ta, wydawać by się mogło, prosta historia okazała się się gorzką satyrą na ówczesne społeczeństwo polskie.
Kolejna klasyka polskiego kina i kolejna filmowa adaptacja Andrzeja Wajdy – tym razem powieści Władysława Reymonta. „Ziemia obiecana”, ze względu na swój ekspresyjny i turpistyczny ton, została uznana przez część krytyków za filmowe arcydzieło. To historia trzech wspólników – polskiego ziemianina Karola Borowieckiego (Daniel Olbrychski), niemieckiego przemysłowca Maksa Bauma (Andrzej Seweryn) oraz żydowskiego handlowca Moryca Welta (Wojciech Pszoniak), którzy próbują zebrać fundusze na budowę własnej fabryki, by zbić interes na przemyśle włókienniczym. Akcja tego polskiego filmu, klasyka, toczy się w przemysłowej Łodzi na przełomie XIX i XX wieku.
Wybitna adaptacja powieści „Noce i dnie” Marii Dąbrowskiej w reżyserii Jerzego Antczaka. Praca nad tym starym filmem polskim trwała ponad dwa lata i stanowiła ogromne wyzwanie dla ówczesnej kinematografii. Film opowiada historię Barbary Ostrzeńskiej (Jadwiga Barańska), która z obawy przed staropanieństwem wychodzi za mąż za Bogumiła Niechcica (Jerzy Bińczycki), którego nie kocha. „Noce i dnie” to również przepiękna muzyka, a przede wszystkim sentymentalny walc Waldemara Kazaneckiego. Film w 1976 roku zdobył nominację do Oscara.
To jedno z najważniejszych dzieł Andrzeja Wajdy. „Człowiek z marmuru” to przedstawiciel polskich filmów politycznych z tzw. nurtu rozrachunkowego, który demaskował fałsz i propagandę komunistycznej władzy. Jego bohaterką jest studentka szkoły filmowej Agnieszka (w tej roli Krystyna Janda), która realizuje swój film dyplomowy. Na jego bohatera wybiera Mateusza Birkuta, murarza z Nowej Huty, który z szarego człowieka stał się bohaterem – przodownikiem pracy, a później – jak wielu innych – został bezlitośnie strącony z piedestału. Agnieszka, szukając prawdy o jego życiu, odnajduje ogólniejszą prawdę o gorzkich latach 50. i trudnym okresie naszego narodu. Powstały w 1981 roku „Człowiek z żelaza” stanowi kontynuację historii, która zapisała się w historii jako klasyka polskiego kina.
Kultowe polskie filmy w reżyserii Stanisława Barei to absolutnie niepodrabialne komedie opowiadające o absurdach życia w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. „Miś” jest pierwszą częścią trylogii (druga to „Rozmowy kontrolowane”, a trzecia „Ryś”) o Ryszardzie Ochódzkim, prezesie Klubu Sportowego „Tęcza”, który z nieprawdopodobną łatwością wykorzystuje systemowe luki na własną korzyść. Głównym wątkiem Misia jest rywalizacja Ochódzkiego z byłą żoną Ireną o majątek zdeponowany w jednym z londyńskich banków. To zdecydowanie klasyka polskiego kina.
„Przypadek” to dramat psychologiczny w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego z Bogusławem Lindą w roli głównej. Opowiada trzy historie, trzy potencjalne życiorysy jednej osoby – studenta Witka Długosza. Każda z historii zaczyna się w identyczny sposób – tuż przed odjazdem pociągu do Warszawy główny bohater wbiega na dworzec kolejowy, a jego dalsze perypetie są zależne od tego, czy udaje mu się zdążyć na pociąg, czy nie.
Tej produkcji nie mogło zabraknąć w zestawieniu „polskie klasyki filmowe”. „Znachor” w reżyserii Jerzego Hoffmana to klasyka polskiego kina. Film powstał na kanwie powieści Tadeusza Dołęgi-Mostowicza noszącej ten sam tytuł. To wzruszająca historia uzdolnionego chirurga, profesora Wilczura, którego opuściła żona z ukochaną córeczką. Zrozpaczony lekarz zaczyna pić i wdaje się w bójkę, co skutkuje utratą pamięci. Po kilkunastu latach włóczęgi, pod przybranym nazwiskiem Antoniego Kosiby, osiada na wsi i zyskuje sławę jako znakomity znachor.
Film legenda, określany jako „najbardziej antykomunistyczny film w historii PRL”, w reżyserii Ryszarda Bugajskiego. Jeden z najgłośniejszych filmów w historii polskiego kina. Tonia (Krystyna Janda, która za tę rolę została nagrodzona Złotą Palmą w Cannes) zostaje upita w restauracji przez dwóch mężczyzn, a następnie przewieziona do więzienia. SB żąda od niej zeznań obciążających kolegę z zespołu. Tak zaczyna się długotrwałe przesłuchanie.
Kultowe polskie filmy bez „Seksmisji” w reżyserii Juliusza Machulskiego byłyby niekompletne. Bohaterami filmu są zahibernowani w 1991 roku Maks (Jerzy Stuhr) oraz Albert (Olgierd Łukaszewicz). Mężczyźni budzą się w 2044 roku w totalitarnym świecie całkowicie pozbawionym mężczyzn. Tym samym wprowadzają chaos do idealnego świata rządzonego przez Ligę Kobiet. Takie polskie klasyki filmowe uwielbiamy!
Piąta część cyklu „Dekalog” w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego, na podstawie scenariusza napisanego wraz z Krzysztofem Piesiewiczem. Uwzględniony w zestawieniu starych filmów polskich „Krótki film o zabijaniu” to historia Jacka (w tej roli świetny Mirosław Baka), który zamordował taksówkarza i został zaprowadzony przed wymiar sprawiedliwości. Jego obrony przed sądem podjął się młody adwokat Piotr (Krzysztof Globisz).
Fenomen „Psów” to zasługa trzech wybitnych postaci – Władysława Pasikowskiego, reżysera i scenarzysty, Juliusza Machulskiego, producenta, oraz Bogusława Lindy, który brawurowo wcielił się w główną rolę. Film opowiada historię dawnych przyjaciół, dwóch byłych funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa – Franza Maurera (Bogusław Linda) i Ola Żwirskiego (Marek Kondrat). Franz pracuje w policji kryminalnej, a Olo wstąpił w szeregi mafii.
Ikoniczne role Cezarego Pazury i Janusza Rewińskiego oraz prawdziwy do bólu portret Polski lat 90. w reżyserii Juliusza Machulskiego, godnie reprezentuje kultowe polskie filmy. „Kiler” – klasyka polskiego kina – to opowieść o taksówkarzu (Cezary Pazura), który zostaje wrobiony w morderstwo gangstera. Nieśmiały, zagubiony, niekiedy zabawny nieudacznik nagle zaczyna być uważany za zabójcę o międzynarodowej sławie. I postanawia to wykorzystać.
Oparty na prawdziwych wydarzeniach „Dług” w reżyserii Krzysztofa Krauzego to jeden z najmocniejszych obrazów, jeśli chodzi o polskie klasyki filmowe. Opowiada losy dwóch młodych warszawskich biznesmenów, zastraszanych i terroryzowanych przez gangstera, który żąda od nich spłaty nieistniejącego długu.