Jesteś słaba, bezwartościowa, brzydka, nigdy ci się nie uda... Samokrytyka często towarzyszy depresji i stanom lękowym. Ale nie tylko - głos wewnętrznego krytyka można słyszeć niemal cały czas. Przeszkadza nam on cieszyć się sobą w pełni, jest przyczyną dyskomfortu psychicznego i cierpienia. Jak go uciszyć?
W czasopiśmie Comprehensive Psychiatry David M. Dunkley, psychiatra z Montrealu pisze o swoich wnioskach z badań. Otóż ludzie, którzy są samokrytyczni najbardziej narażeni są na depresję a także mają najwięcej trudności w związkach. Razem ze swoimi współpracownikami przeprowadził on eksperymenty, w jaki sposób skutecznie pracować z krytykiem wewnętrznym.
1. Monitoring myśli
Możesz notować sobie, kiedy słyszysz wewnętrzny głos: frajer jestem, jestem głupi, jestem brzydka. Już sam ten proces zmniejsza intensywność i częstotliwość działań krytyka. Zwróć również uwagą na sytuacje, kiedy ten głos się uaktywnia i koniecznie na uczucia, które się wtedy pojawiają. Tak wytropisz wzorce, z którymi żyjesz a których nie jesteś świadoma.
2. Ocena własnych wyroków
Sprawdź czy twoja krytyka jest uczciwa. Jeżeli uważasz, że jesteś „złym człowiekiem”, to zastanów się w jakich sytuacjach taki jesteś i czy cały czas? Zwykle okazuje się, że takie nasze poglądy są bardzo niespójne, łatwo je podważyć, a wtedy tracą one na sile.
3. Obiektywne dane
Skonfrontuj negatywne myśli z twardymi faktami. Spisz listę swoich osiągnięć. Jesteś głupia? Skąd tyle punktów w CV? Jesteś brzydka? Ilu mężczyzn się tobą zainteresowało? Przypomnij sobie ich komplementy. Nigdy ci się nie udaje? Przypomnij sobie sytuacje, że było wprost przeciwnie.
4. Przekonanie czy potępienie?
Rozpoznaj różnicę pomiędzy myślami, które są krytyczne a tymi, które są konstruktywne. Jeśli przejadasz się podczas grillowego przyjęcia, myślisz: „Jestem tłustą świnią”, czy „Od jutra postaram się jeść zdrowo”?. Celem powinny być słowa pełne dobrych przekazów i szacunku dla siebie.
5. Zmiana wartości
Wewnętrzny krytyk jest zwykle chorobliwie ambitny - chce więcej, lepiej, jeszcze i jeszcze. Niektóre nasze dążenia takie jak: dobroć, uczciwość, bycie zdyscyplinowanym, uważne życie – służą nam. Inne tylko „karmią” krytyka – więcej zarabiaj, więcej pracuj, bądź naj... Na nowo ustal swoją hierarchię wartości.