Jednym uchem wpuszcza, drugim wypuszcza - kwitują często rodzice, którzy proszą dziecko o wyniesienie śmieci czy posprzątanie w pokoju. Wielu z nich nieustannie poszukuje sposobów, by dzieci wreszcie ich słuchały. Przyjrzała się temu dr Reem Raouda, psycholożka dziecięca, mama i redaktorka CNBC Make It, która przeanalizowała komunikację blisko 200 par rodzic-dziecko. Jej wnioski? Dziecko słucha, jeśli ma poczucie więzi, a nie, gdy wymaga się od niego bezwzględnego posłuszeństwa. Na tej podstawie wysnuła 5 więziotwórczych zdań, które sprawiają, że dzieci są bardziej skore do współpracy.
„No co ty wyprawiasz?!” - wymsknie nam się czasem, kiedy dziecku coś wypadnie z rąk lub strąci coś ze stołu (mimo że ostrzegaliśmy, że tak się stanie, jeśli postawi naczynie na krawędzi blatu). Łatwo wówczas wpaść w irytację i zarzucić mu nieuważność. Dziecko naturalnie może poczuć się wtedy winne i krzyknąć, że wcale nie chciało tego zrobić.
Warto zapewnić je wtedy, że wierzymy, że nie miało złych intencji. Proste „wierzę ci” może sprawić, że dziecko pozbędzie się poczucia winy i poczuje się bezpiecznie. Powiedzmy wtedy: „Wierzę, że nie chciałeś/aś tego zrzucić. Posprzątajmy to razem”. Zachęca to do współpracy, a nie zmusza do obrony.
To zdanie działa jak wytrych, kiedy dziecko nie chce wykonać jakiegoś zadania. Kiedy mówimy „posprzątaj zabawki”, a dziecko stawia opór, warto przepracować komunikat na bardziej kooperacyjny:
„Widzę, że nie chcesz sprzątać. Może pomyślimy o tym wspólnie: co najłatwiej będzie podnieść? A co najszybciej można przesunąć? Komu jest najmniej wygodnie na dywanie: lalkom czy samochodzikom”?
Nie rezygnujesz wówczas z egzekwowania swojej prośby, ale unikasz niepotrzebnej walki z dzieckiem.
Dzieci to ludzie, którzy czują swoje emocje silnie i często po raz pierwszy w życiu. Kiedy czują się czymś przytłoczone, łatwo im uciec w tryb przetrwania i odrzucać jakiekolwiek logiczne argumenty. Jako dojrzali dorośli, możemy pomóc im się uporać z emocjami - po prostu trwając obok. Kiedy dziecko słyszy, że to, jak się czuje, jest okej i że ma twoje wsparcie, łatwiej jest mu się wyregulować.
To szczególnie pomocne, kiedy dziecko doświadcza jakiejś porażki - gdy przewróci mu się wieża z klocków lub gdy ktoś zajmie mu ulubioną huśtawkę.
Czytaj także: Chcesz wychować silne psychicznie dziecko? Powtarzaj mu te 7 zdań – zbudują w nim zdrowe poczucie własnej wartości
Dziecku łatwiej zacząć słuchać ciebie, kiedy ono samo czuje się wysłuchane. Ten prosty mechanizm - poświęcenie uwagi przed jej oczekiwaniem - rozpuszcza dziecięcy opór. Kiedy czujemy się wysłuchani, łatwiej współpracujemy.
„Już nigdy nie będziesz bawić się z Zosią? Opowiedz mi, dlaczego tak sądzisz”. Dzięki temu dotrzesz do źrodła złości, które możesz potem zaadresować i naprawić niepożądane zachowanie.
To, co dla nas jest niewielkim błędem, dla dziecka może być olbrzymią tragedią, która potrafi je przytłoczyć. Jeśli zrobiło coś, czego zabraniasz, może czuć wielkie poczucie winy i obawiać się odrzucenia.
Jeśli na początku zapewnisz dziecko, że je kochasz niezależnie od tego, co zrobiło, będzie czuło, że w zaufaniu może przyznać się do błędu.
W takiej sytuacji łatwiej jest zachęcić dziecko do wzięcia odpowiedzialności za swoje zachowanie - bo będzie wynikało z więzi, a nie z lęku.
Czytaj także: Dziecko w tarapatach. Jak reagować i jak mu pomóc – radzi Wojciech Eichelberger
Artykuł powstał w oparciu o: „I’ve studied over 200 kids—here are 6 ‘magic phrases’ that make children listen to their parents”, https://www.cnbc.com/2025/08/31/child-psychologist-parents-who-raise-kids-who-listen-use-6-magic-phrases.html, [dostęp: 06.09.2025]
Potrzebujesz pomocy jako rodzic? Twoje dziecko potrzebuje kontaktu z psychologiem? Oto kilka miejsc, w których anonimowo i bezpłatnie otrzymasz wsparcie:
- 116 111 - telefon zaufania dla dzieci i młodzieży udziela wsparcia dzieciom i młodzieży do 18 r.ż. Telefon jest anonimowy i bezpłatny, działa 7 dni w tygodniu, 24 godziny na dobę. Dzieci mogą porozmawiać z nami o wszystkim: o przyjaźni, miłości, dojrzewaniu, kontaktach z rodzicami, rodzeństwem, problemach w szkole czy emocjach, których doświadczają. Gdy czują się dyskryminowane, kiedy doświadczają przemocy lub są jej świadkiem.
- 800 100 100 - telefon zaufania dla rodziców i nauczycieli w sprawie bezpieczeństwa dzieci. To doraźna, bezpłatna i anonimowa pomoc telefoniczna i online dla dorosłych w sprawie bezpieczeństwa osób poniżej 18 roku życia. Aktualnie na linii dyżuruje: pedagog, psycholog, psycholożka poradni Dziecko w Sieci, ekspertka ds. Standardów Ochrony Dzieci oraz prawniczka.
- 116 123 - Ogólnopolska Poradnia Telefoniczna dla Osób Przeżywających Kryzys Emocjonalny. Osoby w kryzysie emocjonalnym, ich najbliżsi, ale także pomagający profesjonaliści, mogą tam znaleźć wsparcie 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu. Więcej informacji na stronie: 116sos.pl