Ponad 100 filmoznawców wzięło udział w projekcie „Kanon kina polskiego po 1989 roku”, w którym wyłoniono 10 najważniejszych polskich filmów, które ukazały się od czasów obrad Okrągłego Stołu i zrewolucjonizowały polskie kino.
110 ekspertów ze świata kultury – filmoznawców, wykładowców akademickich, krytyków filmowych – wzięło udział w projekcie, który wyłonił listę 10 najistotniejszych polskich filmów, jakie ukazały się w wolnej Polsce. Jak się okazuje, choć na jakość polskich filmów często narzekamy, eksperci wcale nie mieli łatwego zadania. Ponad 30 lat polskiego kina i omawianie m.in. takich tytułów, jak: „Dzień świra”, „Kler”, „Boże ciało”, czy „Wesele”, doprowadziło ostatecznie do wyłonienia finałowej 10, choć wybór wcale nie należał do najprostszych.
Poszczególne zestawienia osób biorących udział w projekcie publikowane były regularnie na fanpage’u „Słowa i Filmu”, a wśród najważniejszych filmów znalazło się łącznie 213 polskich produkcji. Każdy z nich otrzymał liczbę punktów adekwatną do tego, ile razy pojawiał się na listach konkretnych osób. Choć wśród zestawień 110 ekspertów znalazło się mnóstwo niezwykle ważnych filmów rodzimej produkcji, ostatecznie udało się wyłonić pozycje z największą liczbą punktów. Wśród nich znalazły się:
Wśród filmów, które pojawiły się najczęściej na listach ekspertów, w większości zestawień królował „Dzień świra” w reżyserii Marka Koterskiego. Michał Oleszczyk, krytyk filmowy piszący recenzje zarówno do polskich, jak i zagranicznych mediów, tak uzasadniał umiejscowienie filmu wśród najważniejszych polskich produkcji: "Najdziksza wiwisekcja spotworniałego życia wewnętrznego polskiego bieda-inteligenta w warunkach rzekomo zwycięskiej transformacji ustrojowej. Krajobraz spustoszałej męskiej duszy tęskniącej za ciepłem, namiętnością i sensem - mroczniejszy od „Taksówkarza” i śmieszniejszy od „Króla komedii”.
Kaja Łuczyńska, autorka „Orbitowania bez sensu”, wybór „Dnia świra” jako najważniejszego polskiego filmu tłumaczyła w ten sposób: „Kiedy staram się tłumaczyć obcokrajowcom, jak to jest być Polakiem, pokazuję im film Koterskiego. Mimo niemal dwóch dekad na karku to wciąż najtrafniejszy portret tego »miejsca w środku Europy«. Jest w nim wszystko: nasze przerośnięte ego, rozdęte do poziomu karykatury narodowe mity, szydera z literackiego kanonu oraz cały katalog polskich przywar i kompleksów”.
Wysokie miejsce na liście uzyskał także „Dług” w reżyserii Krzysztofa Krauze. Według Anny Osmólskiej-Mętrak, krytyczki filmowej i organizatorki konkursu im. Krzysztofa Mętraka: „Ten film był jak cios w splot słoneczny, pokazał, jak potworną cenę musimy płacić za transformację. Z perspektywy czasu wciąż każe się zastanawiać, czy o taką przemianę chodziło”.
Poza najważniejszą 10, na kolejny miejscach znalazły się m.in.: 11. „Boże ciało” w reżyserii J. Komasy, 12. „Córki dancingu” w reżyserii A. Smoczyńskiej, 13. „Dom zły” w reżyserii W. Smarzowskiego, 14. „Usłyszcie mój krzyk” w reżyserii M. Drygasa oraz 15. „Plac Zbawiciela” w reżyserii J. Kos-Krauze oraz K. Krauze.
Wszystkim filmom, które znalazły się w pierwszej 10. najważniejszych produkcji po 1989 roku poświęcone zostaną e-wykłady, dostępne dla wszystkich zainteresowanych. Więcej informacji na stronie „Słowo i Film. Stowarzyszenie Rozwoju Kultury Filmowej”.