Miłość w komediowym stylu. Rozbieramy komedię romantyczną na czynniki pierwsze

Komedia romantyczna – kontrowersje wokół miłości

Komedie romantyczne – każdy je ogląda (no dobra, prawie każdy), jednak nie wszyscy się do tego przyznają. I właściwie trudno im się dziwić – odpoczynek przy tym właśnie gatunku postrzegany jest bowiem jako mało ambitna rozrywka. Komedie romantyczne krytykowane są m.in. za utarte schematy narracyjne, korzystanie z wyświechtanych stereotypów i klisz dotyczących relacji międzyludzkich, płci i ról społecznych czy nadmierną idealizację. Ale nawet jeśli niektóre filmy faktycznie wpasowują się w te punkty – to co z tego? Komedie romantyczne oferują przede wszystkim lekki i przyjemny sposób na relaks i odprężenie, a tego właśnie potrzebujemy w czasach pełnych niepokoju, stresu i napięcia. Szczególnie po ciężkim dniu w pracy czy kłótni z partnerem. Filmy z tego gatunku niewątpliwie zaś wprowadzają w dobry nastrój – w końcu to komedie – a śmiech, jak wiadomo, to zdrowie: zwiększa wydzielanie endorfin, hormonów szczęścia, co wpływa na ogólne poczucie radości i redukcję stresu.

Oto wszystko, co warto wiedzieć o komedii romantycznej – kompleksowy przewodnik po gatunku.

Historia komedii romantycznej

Komedia romantyczna, czyli ukochany podgatunek kina komediowego, zaczęła cieszyć się wielkim powodzeniem od połowy lat 30. XX wieku. To właśnie wtedy w kinie amerykańskim narodziła się jej odmiana nazywana „screwball comedy”. „Screwball”, czyli dziwaczny, zbzikowany czy irracjonalny. W skrócie chodzi tu o filmy, w których dochodzi do romansu osób z różnych klas społecznych, różniących się statusem materialnym, poglądami i sposobem życia, co często prowadzi do zabawnych, a czasem zaskakujących komplikacji. Ten specyficzny rodzaj komedii romantycznej charakteryzuje się szybkim tempem, błyskotliwymi dialogami, absurdalnymi sytuacjami oraz częstym przedstawianiem konfliktów klasowych i walki płci, którą zwycięża kobieta – silna i wyemancypowana. Bohaterki screwball comedy zazwyczaj mają przewagę nad mężczyznami, co przyczynia się do humoru wynikającego z odwrócenia tradycyjnych ról społecznych. Screwball comedy zdefiniowała wiele cech współczesnych komedii romantycznych i miała znaczący wpływ na dalszy rozwój gatunku. Pierwszym filmem zaś były „Ich noce” Franka Capry z 1934 roku.

W pierwszej połowie XX wieku do mistrzów komedii romantycznej należeli, oprócz Franka Capry: Ernst Lubitsch („Sklep na rogu”, 1939), George Stevens („Penny Serenade”, 1941), George Cukor („Żebro Adama”, 1949) czy Billy Wilder („Sabrina”, 1954).

Przez lata komedia romantyczna ewoluowała, dostosowując się do zmieniających się gustów i wartości społecznych. Szczyt popularności gatunku przypadł zaś na lata 90. XX wieku, kiedy to powstały filmy, które zdefiniowały go na nowo i stały się klasykami kina. Mowa o tytułach, takich jak: „Pretty Woman” (1990), „Bezsenność w Seattle” (1993) czy „Notting Hill” (1999).

Nowe tysiąclecie zaś przyniosło większe zapotrzebowanie na różnorodność w ramach gatunku – historie miłosne wykraczające poza heteroseksualną białą narrację klasy średniej, która wcześniej dominowała. Filmy zaczęły eksplorować miłość w kontekście różnorodnych kultur, orientacji seksualnych i tożsamości płciowych. Dzięki temu powstały historie, które lepiej odzwierciedlają różnorodność współczesnego świata. Współczesne komedie romantyczne często poruszają istotne tematy, takie jak równość, prawa LGBTQ+, feminizm czy kwestie rasowe. Filmy te, oprócz wątków romantycznych, starają się też skłonić widzów do refleksji nad ważnymi kwestiami społecznymi.

Elementy komedii romantycznej

Komedia romantyczna nie istniałaby bez kilku charakterystycznych elementów. I nie chodzi tylko o happy end, którego możemy się spodziewać praktycznie zawsze. Fabuła komedii romantycznych jest dość prosta do przewidzenia: albo dwójka głównych bohaterów od razu się w sobie zakochuje, ale ich relacja szybko kończy się na skutek jakiegoś nieporozumienia, by na koniec mieli swoje „i żyli długo i szczęśliwie”, albo para początkowo nie może być razem z różnych powodów – społecznych, zawodowych czy osobistych – które później oczywiście przezwycięża.

„Miłość od pierwszego wejrzenia”, „nienawiść, która przeradza się w miłość” czy „zakochanie się w najlepszym przyjacielu” to motywy bardzo chętnie wykorzystywane w tym gatunku. Nie zabraknie takich typów bohaterów jak, niezdarny, ale ujmujący główny bohater, sceptyczny przyjaciel lub pozornie idealny rywal. Tematyka komedii romantycznych często obraca się wokół miłości przezwyciężającej normy społeczne, rozwoju osobistego i godzenia różnic. Bez względu na to, który z tropów wybierze reżyser, jednego możemy być pewni – miłość zwycięży wszystko.

Kluczowe w komedii romantycznej jest też odpowiednie wyważenie proporcji między humorem – dowcipne przekomarzania, komizm sytuacyjny – a chemią między głównymi bohaterami i zgłębianiu niuansów związków romantycznych.

Najlepsze komedie romantyczne wszech czasów – 10 tytułów

Wyłapywanie standardowych elementów komedii romantycznej może być fajną zabawą i jednocześnie dobrym pomysłem na randkę. Oto 10 klasyków gatunku, które najprawdopodobniej widzieliście, jeśli jesteście fanami miłosno-zabawnych filmów. Jeśli jednak te tytuły wam umknęły – zdecydowanie polecamy je nadrobić.

Czytaj także: Filmy na romantyczny wieczór – 21 tytułów, po które warto sięgnąć z drugą połówką

„Kiedy Harry poznał Sally” (1989)

Pozycja obowiązkowa, jeśli chodzi o komedie romantyczne. W rolach głównych Meg Ryan i Billy Crystal. Drogi dwójki młodych bohaterów rozchodzą się po zakończeniu studiów, jednak los ponownie ich ze sobą łączy pięć lat później, na pokładzie samolotu. Początkowo niechętnie nastawieni wobec siebie zaczynają się przyjaźnić. Jednak czy na pewno to tylko przyjaźń? Dobrze wiemy, jaka jest odpowiedź…

„Pretty Woman” (1990)

„Pretty woman walkin' down the street…”. „Preety Woman” to aktorski popis Julii Roberts i Richarda Gere'a. On jest majętnym biznesmenem; ona – damą do towarzystwa. Pewnego razu ich ścieżki się przecinają: za tydzień spędzony u boku Edwarda Vivian dostanie trzy tysiące dolarów, lecz – jak to w tym gatunku bywa – żadne z nich nie podejrzewa, że ta znajomość przerodzi się w ponadczasowy romans.

„Masz wiadomość” (1998)

„Masz wiadomość” to komedia romantyczna z jednym z naszych ulubionych duetów lat 90., czyli Meg Ryan i Tom Hanks. Ona, jako Kathleen Kelly, jest właścicielką maleńkiej księgarni w Nowym Jorki, on – w roli Joego Foxa III – ma sieć księgarń w calutkim mieście. W prawdziwym świecie toczą ze sobą wojnę, jednak wszechświat ma swoje sposoby – para nawiązuje przypadkowy kontakt przez Internet. I tak rodzi się uczucie. Sęk w tym, że początkowo oboje nie zdają sobie sprawy, że tak naprawdę piszą ze sobą…

„Bezsenność w Seattle” (1993)

Na powtórny seans zasługuje także kolejny film z duetem Ryan–Hanks, czyli „Bezsenność w Seattle” w reżyserii Nory Ephron. Gdy żona Sama umiera, zrozpaczony mężczyzna przeprowadza się z synkiem Jonahem (Ross Malinger) do Seattle. 18 miesięcy później, w wigilijną noc, mały Jonah postanawia zadzwonić do prowadzących audycję programu radiowego dla samotnych z prośbą o znalezienie partnerki dla jego taty. W końcu do rozmowy włącza się nawet Sam. Audycji zaś słucha Annie, która doznaje wstrząsu – czuje coś, czego nie potrafi nazwać. Wie tylko jedno: musi odnaleźć ojca małego Jonaha, ponieważ w przeciwnym razie przeżyje resztę życia z uczuciem straconej szansy. Na szczęście zaradny 8-latek z chęcią pomoże w zeswataniu dwójki dorosłych.

„Cztery wesela i pogrzeb” (1994)

Kolejny na naszej liście jest film, który wykreował przebój grupy Wet Wet Wet „Love Is All Around”, czyli „Cztery wesela i pogrzeb”. To historia Charlesa (Hugh Grant), przystojnego 32-letniego kawalera, który ani myśli o ożenku. Do czasu, aż na jednym z weselnych przyjęć nie poznaje pięknej Carrie (Andie MacDowell), z którą spędza upojną noc. Mężczyzna uświadamia sobie, że to właśnie ona jest kobietą jego życia. Problem w tym, że Carrie jest narzeczoną zamożnego Szkota Angusa. Jednak Charles nie da tak łatwo za wygraną…

„Ja cię kocham, a ty śpisz” (1995)

My nie śpimy, tylko z niekrytą przyjemnością wracamy do komedii z 1995 roku z Sandrą Bullock i Peterem Gallagherem w rolach głównych. Lucy jest kasjerką w metrze, która po kryjomu podkochuje się w jednym z pasażerów. Pewnego dnia przystojny nieznajomy pada ofiarą ataku, a dziewczyna rusza mu na ratunek, po czym razem z pogrążonym w śpiączce mężczyzną jedzie do szpitala. Tam poznaje jego rodzinę, która bierze go za jego narzeczoną, a Lucy… wcale nie zaprzecza. A jakby tego było mało, okazuje się, że jej „ukochany” ma wyjątkowo czarującego brata…

„Notting Hill” (1999)

Królowa komedii romantycznych z lat 90., Julia Roberts, znowu w akcji! Tym razem jednak u boku Hugh Granta w urokliwej opowieści o miłości rozgrywającej się w sercu Londynu. Notting Hill to jedna z dzielnic miasta, w której mieszka i pracuje William Thacker, rozwiedziony właściciel małej turystycznej księgarni. Jego życie niespodziewanie się zmienia, gdy u progu jego sklepiku staje znana na całym świecie gwiazda filmowa, Anna Scott, która poszukuje pewnej książki. Zamiast tego znajduje miłość. Tylko czy taka relacja ma szansę przetrwać?

„Dziennik Bridget Jones” (2001)

Film, do którego mamy szczególną słabość. Teraz zaś jest idealna pora na maraton z Bridget, ponieważ kolejna część jej przygód – już czwarta – trafi na ekrany kin w walentynki 2025 roku. „Dziennik Bridget Jones” to historia 30-letniej singielki, która śledzi swoje perypetie miłosne, zawodowe i osobiste w dzienniku. Jest nieco niezdarna i może nie ma idealnej sylwetki, za to ma ogromne serce i poczucie humoru. Niespodziewanie na jej drodze staje dwóch mężczyzn: jej charyzmatyczny i pewny siebie szef Daniel Cleaver (Hugh Grant) i pozorny nudziarz Mark Darcy (Colin Firth), który po bliższym poznaniu okazuje się czułym i inteligentnym mężczyzną. Którego wybierze?

„To właśnie miłość” (2003)

Film, do którego z przyjemnością wracamy w każde święta Bożego Narodzenia, jest idealną komedią romantyczną na każdą porę roku. To dziesięć historii o miłości, a każda w innym wydaniu – od romantycznej i młodzieńczej, przez przyjacielską, po rodzinną. W obsadzie znaleźli się m.in. Hugh Grant w roli premiera Wielkiej Brytanii, który zakochuje się w swojej pracownicy; Keira Knightley jako panna młoda… kochana przez dwóch mężczyzn; oraz Alan Rickman zmagający się w swojej roli z problemami małżeńskimi.

„Jak stracić chłopaka w 10 dni” (2003)

Kate Hudson i Matthew McConaughey w komedii romantycznej, w której jedno kłamie, a drugie… też. Dwójka bohaterów nadaje wojnie płci nowy, zaskakujący wyraz. Andie Anderson to felietonistka cyklu „Jak…” popularnego magazynu „Composure”, Benjamin Barry zaś to będący obiektem westchnień kobiet pracownik renomowanej agencji reklamowej. Ona przyjmuje zlecenia na materiał oparty na własnym doświadczeniu, jak pozbyć się faceta w 10 dni, on zaś przyjmuje zakład, że rozkocha w sobie dowolną dziewczynę w 10 dni. Ich spotkanie prowokuje serię komicznych zmyłek i uników zwieńczonych – oczywiście – nadejściem prawdziwej miłości.

Czytaj także: 10 komedii romantycznych z lat 90., do których wracamy z sentymentem

Najbardziej znane pary filmowe

Komedie romantyczne nie zostałyby na dłużej w naszych pamięciach (i sercach), gdyby nie ikoniczne pary filmowe. Wszak chemia między aktorami jest jednym z kluczowych czynników sukcesu komedii romantycznych. Najbardziej znane pary filmowe z komedii romantycznych to zaś duety przede wszystkim z lat 90. Oto kilka z nich, które zdobyły serca widzów swoim niepowtarzalnym urokiem.

Meg Ryan i Tom Hanks

Para, która dwukrotnie pojawiła się w naszym zestawieniu komedii romantycznych wszech czasów. Wystąpili razem w „Bezsenności w Seattle” i „Masz wiadomość”, które przyczyniły się do ich ogromnej popularności w latach 90. (lecz nie tylko).

Julia Roberts i Richard Gere

Jedna z najbardziej znanych ekranowych par. Podbili serca widzów w „Pretty Women”, która zdefiniowała gatunek na wiele kolejnych lat. Chemia między aktorami była zaś kluczowa dla sukcesu produkcji.

Julia Roberts i Hugh Grant

Piękna Julia Roberst u boku przystojnego Hugh Granta w „Notting Hill” to obraz, który trudno wymazać z pamięci. Para odgrywa niezwykle urocze role, a wspomniana komedia romantyczna trafiła na listę ulubionych „comfort movies” wielu widzów na całym świecie.

Meg Ryan i Billy Crystal

Czyli Sally i Harry. Para ta stworzyła jeden z najbardziej pamiętnych duetów w komediach romantycznych, prezentując dynamiczną i pełną emocji relację w filmie „Kiedy Harry poznał Sally”.

Andie MacDowell i Hugh Grant

Grant i MacDowell podbili widzów autentycznością, urokiem i humorem w filmie „Cztery wesela i pogrzeb”. Ich ekranowa chemia i wyjątkowe wcielenie się w role Carrie i Charlesa sprawiły, że stali się symbolem romantycznych relacji w kinie lat 90.

Współczesne komedie romantyczne

Lata 2000. przyniosły swego rodzaju przełom w kwestii komedii romantycznych pod wpływem zmieniających się norm kulturowych i ery cyfrowej, do czego niewątpliwie przyczynił się rozkwit platform streamingowych. Netflix, Max (dawniej HBO Max) czy Disney+ odegrały kluczową rolę w odrodzeniu gatunku, oferując widzom nowe, niezależne produkcje, które łączą tradycyjne elementy komedii romantycznej z nowoczesnymi kwestiami, takimi jak związki LGBTQ+ („Twój Simon”) czy różnorodność rasowa i etniczna („Chyba na pewno ty”, „I tak cię kocham”).

Platformy zasilane są mnóstwem oryginalnych komedii romantycznych – niekoniecznie wpisujących się w tradycyjne ramy Hollywood – które zaspokajają różnorodne gusta i pozwalają na większe eksperymenty w ramach gatunku. Przykład? Reżyserzy krzyżują komedie romantyczne z innymi gatunkami, np. science fiction („Czas na miłość” lub „Palm Springs” i motyw podróży w czasie). Dzięki temu współczesna komedia romantyczna coraz częściej jest w stanie przemówić do widzów, którzy oczekują czegoś więcej.

Ponadto pojawienie się mediów społecznościowych, aplikacji randkowych i technologii cyfrowej wpłynęło na sposób, w jaki ludzie nawiązują i utrzymują relacje. Komedie romantyczne zaczęły więc ukazywać nowe wyzwania i możliwości związane z tymi zmianami, takie jak związki na odległość, randki online czy wpływ mediów społecznościowych na relacje. Coraz popularniejsze stają się też nowe formaty, np. filmy interaktywne takie jak „Wybierz miłość”, które oferują innowacyjne podejścia do opowiadania historii.

Do najnowszych komedii romantycznych, które ostatnio cieszyły się sporą popularnością, należą m.in. „Tylko nie ty”, „Na samą myśl o tobie” czy „Sprawa rodzinna”, a także polska komedia romantyczna „Nic na siłę”.

Czytaj także: Filmy romantyczne na Netflixie – 6 produkcji, które przywracają wiarę w miłość

Komedia romantyczna – podsumowanie

1. Czym jest komedia romantyczna?

Komedia romantyczna to gatunek filmowy, który łączy elementy komedii i romansu. Skupia się na przedstawianiu romantycznych relacji między bohaterami w sposób lekki, zabawny i często przewidywalny. Zazwyczaj koncentruje się na perypetiach pary, która stara się pokonać przeszkody na drodze do szczęśliwego zakończenia.

2. Jakie są kluczowe elementy komedii romantycznej?

• Wątek romantyczny
• Para bohaterów, która musi pokonać przeszkody, by być razem
• Komizm sytuacyjny i językowy
• Motywy, takie jak: miłość od pierwszego wejrzenia, nienawiść, która przeradza się w miłość czy zakochanie się w najlepszym przyjacielu
• Happy end

3. Jakie są najlepsze komedie romantyczne wszech czasów?

Do najlepszych komedii romantycznych wszech czasów zalicza się m.in. „Kiedy Harry poznał Sally”, „Masz wiadomość”, „Pretty Woman”, „Notting Hill” czy „Cztery wesela i pogrzeb”.

4. Jakie współczesne filmy odświeżyły gatunek komedii romantycznej?

• „I tak cię kocham” (2017)
• „Twój Simon” (2018)
• „Chyba na pewno ty” (2019)
• „Palms Springs” (2020)
• „Na samą myśl o tobie” (2024)

5. Kim są najbardziej znane pary filmowe w komediach romantycznych?

• Meg Ryan i Tom Hanks: „Bezsenności w Seattle” i „Masz wiadomość”;
• Julia Roberts i Richard Gere: „Pretty Woman”
• Julia Roberts i Hugh Grant: „Notting Hill”
• Meg Ryan i Billy Crystal: „Kiedy Harry poznał Sally”
• Andie MacDowell i Hugh Grant: „Cztery wesela i pogrzeb”

6. Jak komedia romantyczna wpłynęła na popkulturę?

Komedie romantyczne znacząco wpłynęły na popkulturę poprzez popularyzację pewnych wzorców romantycznych – to, w jaki sposób postrzegamy relacje miłosne. Gatunek ten również wielokrotnie wprowadził nowe trendy w modzie, stylu życia i sposobie wyrażania emocji. Komedia romantyczna często służy jako punkt odniesienia dla par i ich relacji oraz stanowi podstawę wielu memów i parodii w kulturze internetowej.

7. Dlaczego ludzie uwielbiają oglądać komedie romantyczne?

Jeśli chodzi o psychologię komedii romantycznej, ludzie uwielbiają filmy z tego gatunku, ponieważ oferują one eskapizm, humor i pozytywne emocje. Komedie romantyczne dają nadzieję na szczęśliwe zakończenia i pozwalają uciec od codziennych problemów. Humor i ciepło takich filmów tworzą przyjemną atmosferę, która pozwala widzom się odprężyć, np. po ciężkim dniu. Poza tym – czy istnieje lepszy gatunek na babskie wieczory?

8. Jakie są najnowsze trendy w komediach romantycznych?

Najnowsze trendy obejmują bardziej zróżnicowane postacie i realistyczne przedstawienie związków. Twórcy starają się burzyć stereotypy i wprowadzać nowe podejścia do gatunku.

• Różnorodność i inkluzyjność: Więcej filmów przedstawia miłość w kontekstach różnorodnych kulturowo, seksualnie i społecznie.
• Technologia i media społecznościowe: Komedie romantyczne coraz częściej eksplorują tematy związane z randkowaniem online i wpływem mediów społecznościowych na relacje.
• Krótkie formy i interaktywność: Nowe formaty, takie jak miniserie czy filmy interaktywne, stają się coraz bardziej popularne, oferując innowacyjne podejścia do opowiadania historii.

9. Jakie są najlepsze platformy streamingowe dla fanów komedii romantycznych?

Netflix, Max (dawniej HBO Max), Amazon Prime Video, SkyShowtime czy Disney+, o czym świadczą często wyszukiwane hasła takie jak „komedia romantyczna na Netflix” czy „komedia romantyczna na HBO Max”.

10. Jakie zmiany przewiduje się w przyszłości gatunku komedii romantycznej?

• Inkluzyjność: Gatunek będzie coraz bardziej różnorodny i reprezentatywny, z większym uwzględnieniem różnych orientacji seksualnych, tożsamości płciowych i kultur.
• Nowe technologie: Wprowadzenie nowych technologii, takich jak VR i interaktywne formaty, może zmienić sposób, w jaki opowiadane są historie romantyczne.
• Realizm i złożoność: Komedie romantyczne mogą prezentować bardziej realistyczne postacie i sytuacje, przełamując tradycyjne schematy i oferując głębszą analizę relacji międzyludzkich.
• Globalizacja: Wzrost popularności komedii romantycznych z różnych zakątków świata wpłynie na gatunek, wprowadzając nowe perspektywy i style narracyjne.

Przewiduje się, że komedie romantyczne będą coraz bardziej zróżnicowane pod względem postaci i fabuły, z większym naciskiem na realizm i burzenie stereotypów. Mogą również łączyć elementy innych gatunków, aby przyciągnąć szerszą widownię.

Źródło: europeanstudios.pl/encyklopedia/komedia-romantyczna [dostęp: 23.08.2024]