Do sieci trafił właśnie zwiastun polskiego filmu dokumentalnego Max Original „33 zdjęcia z getta”. Przybliży on historię niezwykłych negatywów wykonanych przez Zbigniewa Leszka Grzywaczewskiego podczas powstania żydowskiego w 1943 roku. To jedyne zdjęcia wykonane w getcie warszawskim, które nie zostały zrobione przez Niemców.
Szpieg, który przemyca obrazy. Tak określono Zbigniewa Leszka Grzywaczewskiego, wówczas 23-letniego strażaka Warszawskiej Straży Ogniowej, który znalazł się w płonącym getcie, do którego Niemcy kierowali polskich strażaków, aby nie dopuścić do rozprzestrzeniania się ognia na stronę aryjską. Mężczyzna wykorzystał sytuację i z ukrycia wykonał szereg fotografii dokumentujących dramatyczne wydarzenia podczas powstania w 1943 r. To jedyne znane dziś zdjęcia z wnętrza getta, które nie zostały zrobione przez Niemców.
Wykonane w pośpiechu, często niewyraźne, częściowo zasłonięte elementami otoczenia – ramą okna, ścianą budynku czy sylwetkami ludzi – są bezcennym świadectwem historii ukazującym świat getta widziany oczami świadka, a nie oprawcy.
Dlaczego dopiero teraz zrobiło się o nich głośno? Bo dopiero niedawno zostały odnalezione przez syna Grzywaczewskiego, Macieja. Po wojnie negatywy zaginęły na ponad 80 lat – ich autor część odbitek przekazał swojemu przyjacielowi Hilaremu Laksowi, a samą kliszę dla bezpieczeństwa ukrył. Niektóre fotografie z archiwum Grzywaczewskiego były wcześniej prezentowane w ramach wystawy „Wokół nas morze ognia. Losy żydowskich cywilów podczas powstania w getcie warszawskim” w POLIN Muzeum Historii Żydów Polskich.
Czytaj także: „Nie bądźcie obojętni” – apelował Marian Turski, wybitny historyk i dziennikarz, a przede wszystkim strażnik pamięci
By „ocalić te obrazy od zapomnienia”, postanowiono stworzyć film dokumentalny „33 zdjęcia z getta”, który jest nie tylko zapisem dramatycznych wydarzeń z czasów wojny, lecz także podróżą w poszukiwaniu prawdy o losach rodzin Grzywaczewskich i Laksów. Za pomocą archiwalnych materiałów, nowoczesnej technologii rekonstrukcji obrazu oraz rozmów z rodzinami bohaterów twórcy filmu przybliżają widzom historie ludzi, których głosy mogły zostać zapomniane.
– „33 zdjęcia z getta” to niezwykle ważny projekt, który nie tylko dokumentuje przeszłość, ale także skłania do refleksji nad tym, że historia – zwłaszcza ta rodzinna – potrafi nas zaskoczyć i wrócić do nas po latach – mówi Jan Czarlewski, reżyser dokumentu.
Za scenariusz odpowiadają Jan Czarlewski i Carlotta Verny, natomiast przewodnikiem po tej opowieści jest Maciej Grzywaczewski – syn autora zdjęć, legendarny działacz „Solidarności”, producent filmowy oraz współzałożyciel „Video Studio Gdańsk”.
– „33 zdjęcia z getta” to opowieść o zapomnianych fotografiach – milczących świadkach historii samego getta – i losach dwóch rodzin splątanych przez wojnę. To poruszająca historia, która zasługuje na to, by ujrzeć światło dzienne. Jesteśmy zaszczyceni, że projekt filmu trafił do nas i możemy go współrealizować. To kolejny ważny i mocny dokument, nad którym pracowaliśmy i planujemy, aby takich projektów na platformie Max było coraz więcej – komentuje Dorota Eberhardt, dyrektorka programowa streamingu w TVN Warner Bros. Discovery.
Czytaj także: „Łowcy skór” to jeden z lepszych dokumentów w historii Max. Tę szokującą historię wielu z nas dobrze pamięta
Dokument, po tym, jak zostanie pokazany na prestiżowych festiwalach filmowych w kraju i za granicą, trafi na platformę Max (data na razie pozostaje nieznana). Jednak już 15 kwietnia o godzinie 18:00 będzie można obejrzeć premierowy pokaz filmu w Muzeum POLIN. Bezpłatne wejściówki dostępne są w kasach muzeum oraz online.
Pierwszy zwiastun filmu „33 zdjęcia z getta” jest już dostępny online. Koniecznie go zobacz!
Źródło: materiały prasowe