Pięcioosobowy Norweski Komitet Noblowski ogłosił laureatkę tegorocznej Pokojowej Nagrody Nobla. Została nią María Corina Machado – polityczka z Wenezueli, jedna z liderek opozycji wobec rządu Nicolása Maduro Morosa.
Tydzień noblowski trwa w najlepsze. W piątek o godzinie 11:00 uwaga świata przeniosła się ze sztokholmskiego Muzeum Nagrody Nobla do Norweskiego Instytutu Noblowskiego w Oslo. Zgodnie z tradycją to właśnie tam poznajemy nazwiska osób lub nazwy organizacji, które w danym roku „wykonały największą lub najlepszą pracę na rzecz braterstwa między narodami, likwidacji bądź ograniczenia stałych armii i udziału oraz promowania kongresów pokojowych”.
Nagroda przyznawana jest od 1901 roku. Do tej pory wręczono ją 105 razy. Trafiła już do rąk 111 laureatów indywidualnych i 28 organizacji. Przed dwunastoma miesiącami wyróżniono japońską organizację Nihon Hidankyō. Założona w 1956 roku inicjatywa zrzesza żyjące ofiary ataku atomowego na Hiroszimę i Nagasaki. Rok wcześniej laurem uhonorowano obrończynię praw kobiet w Iranie Narges Mohammadi.
Tym razem o Pokojowego Nobla aktywnie zabiegał m.in. prezydent Stanów Zjednoczonych Donald Trump. Spośród 338 kandydatów uznanie komitetu zdobyła jednak Wenezuelka María Corina Machado.
María Corina Machado to była deputowana do Zgromadzenia Narodowego, a obecnie liderka ruchu opozycyjnego w Wenezueli, którą Norweski Komitet Noblowski uznał za „jeden z najbardziej niezwykłych przykładów odwagi cywilnej w Ameryce Łacińskiej”. Machado została doceniona za „niestrudzoną pracę na rzecz promowania praw demokratycznych narodu wenezuelskiego oraz za walkę o sprawiedliwe i pokojowe przejście od dyktatury do demokracji”.
„Odegrała kluczową, jednoczącą rolę w środowisku politycznej opozycji, które niegdyś było głęboko podzielone – w opozycji, która zdołała odnaleźć wspólny mianownik w żądaniu wolnych wyborów i rządów przedstawicielskich. To właśnie stanowi istotę demokracji: nasza wspólna gotowość do obrony zasad, mimo różnic poglądów. W czasach, gdy demokracja na świecie jest zagrożona, obrona tej wspólnej płaszczyzny ma znaczenie większe niż kiedykolwiek wcześniej. Demokracja jest warunkiem trwałego pokoju. Tymczasem żyjemy w świecie, w którym demokracja się cofa, a coraz więcej reżimów autorytarnych podważa międzynarodowe normy i ucieka się do przemocy” – czytamy w uzasadnieniu przygotowanym przez przewodniczącego Joergena Watne Frydnesa.
„Sztywne utrzymywanie władzy przez wenezuelski reżim oraz jego represje wobec ludności nie są zjawiskiem odosobnionym. Podobne tendencje obserwujemy na całym świecie: nadużywanie prawa przez rządzących, uciszanie niezależnych mediów, więzienie krytyków oraz spychanie społeczeństw w stronę autorytaryzmu i militaryzacji. W 2024 roku odbyło się więcej wyborów niż kiedykolwiek wcześniej, lecz coraz mniej z nich można uznać za wolne i uczciwe”.