Jak ze spokojem przyjmować niespodziewane ciosy od losu i nie załamywać się w trudnych momentach? Jak czerpać radość i satysfakcję z życia, nawet gdy nie jest ono idealne? Wystarczy przyswoić 7 reguł stoicyzmu i stosować je w praktyce. Udowodniono, że ludzie, którzy żyją według wskazówek stoików są odporniejsi psychicznie, spokojniejsi i szczęśliwsi niż inni.
Stoicyzm to nurt filozoficzny, który narodził się w IV wieku przed naszą erą. Już wtedy ludzie borykali się z takimi samymi problemami, jak my współcześnie. Łatwo załamywali się pod wpływem niepowodzeń i porażek, dawali się zwieść ułudzie bogactwa i zaszczytów oraz zamartwiali tym, na co nie mieli wpływu. Stoicy znaleźli sposób na te bolączki. Przekonywali, że każdy z nas może nauczyć się sposobu myślenia, który uodparnia nas na kryzysy psychiczne, daje poczucie kontroli i wewnętrznego spokoju. Najwięksi przedstawiciele stoicyzmu – Marek Aureliusz, Seneka, Epiktet – wierzyli, że wszyscy mamy moc panowania nad sobą, a tym samym nad swoim samopoczuciem i poczuciem szczęścia. Musimy tylko przyswoić kilka stoickich reguł i kierować się nimi w życiu.
Niektórym trudno być może uwierzyć, że zbiór życiowych wskazówek opracowanych ponad 2000 lat temu potrafi być przydatny dla człowieka XXI wieku. Współczesna nauka potwierdza jednak zbawienny wpływ stoicyzmu na ludzką psychikę. Jak to zbadano? Opracowano tzw. kwestionariusz SABS, czyli The Stoic Attitudes and Behaviours Scale – za jego pomocą można określić skalę zachowan i postaw stoickich, które przejawia dana osoba. Kwestionariusz ten dano do rozwiązania tysiącom ludzi na świecie, a następnie zbadano ich poziom satysfakcji życiowej. Okazało się, że ludzie, którzy osiągnęli najwyższe wyniki w kwestionariuszu SABS, deklarowali też większe zadowolenie z życia, silniejszą odporność psychiczną oraz niższy poziom złości i lęku.
Przejdźmy więc do konkretów: jakie zasady wprowadzają w życie ci, którzy są szczęśliwymi stoikami?
- Wiara w to, że mam kontrolę nad swoimi reakcjami – rozumienie, że choć nie mamy kontroli nad tym, co się nam przytrafia ani nad innymi ludźmi, to możemy decydować o tym, jak na nie reagujemy. Dzięki odpowiedniemu nastawieniu jesteśmy w stanie chronić swoją psychikę i nie poddawać się emocjom.
- Wiara w to, że poczucie szczęścia zależy ode mnie, a nie od zewnętrznych okoliczności – bo nawet miliony na koncie nie dadzą nam szczęścia, jeśli nie odnajdziemy go w sobie. Jak głosi słynny cytat Seneki: „Szczęśliwym nie jest ten, kto taki się wydaje, lecz ten, kto sam się za takiego uważa”.
- Praktykowanie stoickiego mindfullness – inaczej świadome życie pełne autorefleksji, uważne przyglądanie się swoim myślom, zachowaniom i ciągła praca nad sobą. Tym, co unieszczęśliwia ludzi, jest powierzchowna egzystencja „na autopilocie”. Stoicyzm jest tego przeciwieństwem.
- Praktykowanie cnoty – dbanie o wymiar etyczny swojej egzystencji. Kierowanie się na co dzień wartościami takimi jak: mądrość, odwaga, sprawiedliwość, samokontrola.
- Kierowanie się życzliwością i współczuciem – wrażliwość na innych ludzi, okazywanie im dobroci i troski, empatia.
- Ciągłe doskonalenie się – przekonanie, że życie to podróż służąca rozwijaniu się, wzrastaniu, osiąganiu coraz większej dojrzałości i mądrości.
- Przyjmowanie stoickiej perspektywy – patrzenie nie tylko na siebie, lecz postrzeganie siebie jako elementu większej całości. W ten sposób zyskujemy większą akceptację dla naszych losów oraz wdzięczność za to, co mamy, a czego wielu innym ludziom na świecie brakuje.
Autorzy badania SABS przekonują, że wystarczy abyśmy przez tydzień kierowali się założeniami stoicyzmu, a powinniśmy odczuć różnicę w samopoczuciu psychicznym. Najlepsze rezultaty osiągniemy jednak, gdy reguły stoicyzmu wprowadzimy na stałe do naszego życia.
A może już kierujesz się w życiu prawdami stoicyzmu, tylko nie zdawałeś/-aś sobie dotąd z tego sprawy? Rozwiąż uproszczony kwestionariusz SABS, aby się o tym przekonać. Przy każdym zdaniu oceń w skali od 1 do 7, na ile utożsamiasz się z danym twierdzeniem. Jeśli wynik będzie wyższy niż 20 – oznacza to, że już teraz udaje ci się stosować w praktyce reguły stoickiej filozofii. To bardzo dobry znak, który sygnalizuje, że sam wypracowałeś/-aś w sobie postawy sprzyjające zachowaniu spokoju i odporności psychicznej.
- Zdaję sobie sprawę, że nad niektórymi rzeczami w życiu mam kontrolę, a nad innymi nie.
- W obliczu niepowodzeń potrafię zatrzymać się i zastanowić, zanim zareaguję.
- Wierzę, że szczęście zależy bardziej od mojego charakteru niż od bogactwa czy statusu.
- Konsekwentnie żyję zgodnie z cnotami, takimi jak mądrość, odwaga, sprawiedliwość i samokontrola.
- Czuję więź z innymi ludźmi i staram się działać z współczuciem.
Twój wynik wynosi mniej niż 20 punktów? To dobry pretekst to tego, aby w większym zakresie przyswoić zasady stoickiej sztuki życia. Przeczytaj nasze poradniki: