Nowości książkowe – polecamy lektury na wakacje

„Jazda”, Muriel Spark, przeł. Jacek Dehnel

Ten wydany wreszcie u nas klasyk Muriel Spark to rarytas. Powieść krótka, za to pełna zwrotów akcji.

Długo przyszło nam czekać na przekład powieści słynnej szkockiej pisarki (1918–2006), która zmarła krótko po jej wydaniu. To rzecz elegancko napisana i za równie elegancką chce uchodzić główna bohaterka – 34-letnia Lise, od 16 lat pracownica biura księgowego. Już w pierwszych scenach widać, że ma – jak to się dziś mówi – krótki lont. Gdy ekspedientka podsuwa jej sukienkę odporną na plamy, Lise jest urażona: ktoś miał czelność pomyśleć, że plami ubrania. „Czy ja wyglądam, jakbym jeść nie umiała?”, pyta rozjuszona. Lise nie ma cierpliwości do ludzi, w tym do podwładnych. Jest krzykliwa i ubiera się krzykliwie. Rusza w samotną podróż, żeby wreszcie odpocząć, ale i na urlopie ludzie działają jej na nerwy. Tak, Lise nie budzi wielkiej sympatii. To celowy zabieg Muriel Spark, która stwarza bohaterkę w gruncie rzeczy dość osamotnioną. Lise chce mieć kontrolę nad swoim życiem, ale sprowadza na siebie kłopoty. Czytelnik nawet się nie spostrzeże, kiedy niby zwyczajna powieść przeistoczy się w kryminał.

„Złodziejka matek”, Magdalena Genow

Emma dorastała w latach 90. i miała niestandardowe dzieciństwo: jej matka odprawiała na strychu dziwne rytuały, wróżyła ludziom z dłoni. Ojca nie było, była głównie babcia. Dziś Emma sama zostaje mamą i próbuje się w tę rolę wpasować. Tak jak w rolę dorosłej córki i partnerki. Ale przede wszystkim szuka w tej ludzkiej konstelacji samej siebie. „Tęsknię za moimi podróżami. Po porodzie zszyli mnie z ziemią”, myśli. A czasem czuje się jak „zombiak”. Przeszłość ciąży, przyszłość przestrasza. Książka bardzo uczciwa i uczuciowa. O macierzyństwie i nie tylko.

„Tak daleko od domu”, Sebastian Barry, przeł. Tomasz S. Gałązka

To jeden z największych współczesnych irlandzkich pisarzy i, jak sądzę, jedna z jego najlepszych powieści. Chociaż jest częścią większego cyklu, to każda z historii jest domknięta i pełnowartościowa. Nastoletni Willie Dunne, bohater tej części, zaciąga się do wojska. Jest za niski, żeby zostać policjantem, jak jego ojciec, ale na froncie to nie szkodzi. W czasach pierwszej wojny światowej Irlandią targają też wewnętrzne konflikty. Willie musi stoczyć wiele walk, również o pierwszą miłość. Co mu ułatwi przetrwanie w okopie?

„Witkacy. Biografia”, Przemysław Pawlak

„Wariat z Krupówek, ekscentryk, zakopiański demon, nieobliczalny hulaka”, tak o nim mówili. Do dziś o Witkacym krążą legendy, bo naprawdę był nietuzinkowy: wszechstronny, wszędobylski, nieobliczalny. A przy tym arcyzdolny, co wymyślił, to robił. Ale i narzekał na żylaki, bo dużo pracował na siedząco. Przemysław Pawlak podąża jego tropem i obala mity, przywraca też dobre imię matce Witkacego, niby surowej i złośliwej. Ta biografia nie koloryzuje, ale odbrązawia i pomaga zrozumieć jednego z najciekawszych polskich twórców XX wieku.