Czytelnicy dzielą się na dwa obozy: tych, którzy uważają, że książkę „trzeba doczytać do końca”, zanim sięgnie się po kolejną, i tych, którzy bez skrupułów przeplatają jedną lekturę drugą. Okazuje się, że to ostatnie podejście wcale nie jest oznaką chaosu, lecz… sprytu. Bo mózg lubi różnorodność, a czytanie kilku książek jednocześnie może działać jak intelektualny trening. Co nie znaczy, że obejdzie się bez żadnego „ale”…
Stosik książek przy łóżku rośnie szybciej, niż jesteśmy w stanie czytać. Co chwilę pojawiają się nowe premiery, ktoś poleca nam kolejny tytuł, a do tego wciąż czekają pozycje kupione miesiące temu. To odwieczny problem każdego książkofila – jak przeczytać wszystko, a przy tym czerpać z tego przyjemność? Jeszcze pół biedy, jak trafi się wciągająca książka, która pochłania cię tak, że zapominasz o scrollowaniu telefonu, a nawet zarywasz dla niej noc. Ale w praktyce bywa różnie – zdarzają się powieści, które nagle zaczynają nużyć, albo poradniki, które wymagają więcej skupienia, niż zakładałaś. Wtedy taka lektura może się rozciągnąć na długie tygodnie, a czytanie zaczyna przypominać żmudny obowiązek.
I właśnie tu wkracza strategia czytania kilku książek jednocześnie. I nie, to nie multitasking – nasza uwaga wciąż skupiona jest na jednej lekturze w danym czasie. Chodzi o to, by regularnie przełączać się między tytułami i w ten sposób łatwiej zachować ekscytację z lektury, a nawet na nowo obudzić w sobie miłość do czytania. Założę się, że jeśli jesteś miłośniczką książek, to przynajmniej raz w życiu tego spróbowałaś. A jeśli nie – oto dlaczego powinnaś dać tej metodzie szansę. Jakie są plusy i minusy takiego podejścia?
Czytaj także: Dawno zapomniałaś, co znaczy dobra książka? Te thrillery rozkochają cię w czytaniu na nowo
Masa korzyści dla mózgu
Okazuje się, że „twój mózg lubi to”. Choć z pozoru mogłoby się wydawać, że rozdzielenie uwagi między różne lektury osłabia koncentrację, badania naukowe temu przeczą. Regularne przeskakiwanie między książkami aktywizuje i wzmacnia mózg, który musi nieustannie przełączać się między różnymi narracjami, stylami czy tematami. To trochę jak ćwiczenia na siłowni – każda zmiana wątku czy zakresu informacji sprawia, że mózg pracuje na wyższych obrotach, tworząc i wzmacniając liczne połączenia neuronalne. Efekt? Lepsza koncentracja i pamięć krótkotrwała, a także większa kreatywność i głębsze rozumienie. Dzięki przeplataniu różnych gatunków i tematów mózg uczy się skupiać na różnych typach informacji i przetwarzać je szybciej oraz efektywniej. To zaś przekłada się zarówno na lepszą pamięć, jak i na zwiększenie zdolności rozwiązywania problemów i elastycznego myślenia w codziennym życiu.
Dopasowanie lektury do nastroju = zapobieganie czytelniczemu wypaleniu
Ale to nie wszystko. Takie przeskakiwanie między książkami zapobiega znudzeniu i czytelniczemu wypaleniu. Nasz mózg szybko się męczy i zniechęca do powtarzalnych czynności, a w ten sposób naturalnie go stymulujemy. Ponadto operując jednocześnie kilkoma tytułami, możemy dopasowywać je do naszego nastroju czy poziomu energii. W końcu nasz mózg nie działa jak maszyna pracująca w jednym stałym trybie. To dlatego, choć w sobotę – gdy byłaś wyspana i wypoczęta – zaczęłaś czytać wymagający reportaż, w poniedziałek po pracy możesz zupełnie nie mieć na niego siły i ochoty. Jednak zamiast całkiem rezygnować z czytania tego wieczoru – po prostu zamień reportaż na lekką powieść.
Lepsze wykorzystanie czasu na czytanie
Lekturę możesz dopasowywać nie tylko do swojego nastroju czy poziomu energii, ale też do… miejsca, w którym się znajdujesz. Na przykład łatwiej sięgnąć po kryminał w podróży, a poradnik psychologiczny czy opasłą powieść historyczną w domu. Pamiętaj też o audiobookach, które pozwolą ci na efektywniejsze wykorzystanie czasu na czytanie – one też się liczą!
Większa motywacja do czytania i mniejsza presja na skończenie książki
No i, co równie ważne – takie przeskakiwanie z książki na książkę zmniejsza presję, by dokończyć lekturę za wszelką cenę. Jeśli jakaś książka cię nie wciąga, możesz przełączyć się na inną, która na nowo rozpali twój entuzjazm, a do poprzedniej wrócić za jakiś czas (albo i nie). Dzięki temu, że masz pod ręką różne książki, łatwiej jest utrzymać motywację do czytania. No i nie da się ukryć, że w ten sposób możesz szybciej odhaczyć kolejne tytuły z listy.
Ale (no właśnie – doszliśmy do „ale”) czytanie kilku książek naraz może jednak nieść też pewne wyzwania.
Wspomniałam, że lektura kilku książek naraz jest formą treningu mentalnego – jednak jego efekty osiąga się tylko wtedy, gdy czytanie wielowątkowe jest prowadzone świadomie i z umiarem. Zbyt duża liczba rozgrzebanych tytułów może bowiem prowadzić do chaosu informacyjnego, co tylko będzie obciążało mózg. Możesz też czuć przytłoczenie liczbą książek czekających na dokończenie.
Taka metoda nie sprawdzi się też u osób, które szybko się rozpraszają i łatwo gubią wątki. Lektura ma być w końcu przyjemnością, a nie ciągłą frustracją, bo znowu zapomniałaś, o czym jest powieść albo pomyliłaś bohaterów. No i nie da się ukryć, że taki sposób czytania jednak naturalnie wydłuża czas potrzebny, żeby ukończyć pojedynczą lekturę. Dla osób, które cenią sobie satysfakcję z kończenia książki, może to być irytujące.
Czytaj także: Masz wrażenie, że twój mózg jest przeładowany? 5 sprawdzonych sposobów na reset i odzyskanie jasności umysłu
Mimo wszystko korzyści płynące z czytania kilku książek naraz zdecydowanie przeważają nad potencjalnymi trudnościami. Jeśli masz dryg do organizacji i potrafisz skutecznie panować nad swoją uwagą, efekty tej metody mogą pojawić się bardzo szybko i być wyjątkowo satysfakcjonujące. Zresztą przekonaj się sama!
Źródło: J. Brown, „Why You Need to Read Multiple Books at the Same Time”, readtoleadpodcast.com [dostęp: 11.09.2025]