Kurcze mięśni są objawem wielu stanów fizjologicznych i chorobowych. Mogą pojawić się niezależnie od płci i wieku, skutecznie obniżając komfort życia i wywołując silne, miejscowe dolegliwości bólowe. Jak radzić sobie ze skurczami za pomocą diety i suplementacji?
Bolesne kurcze mięśniowe to mimowolne skurcze włókien mięśniowych. Najczęściej są krótkotrwałe – trwają od kilku sekund do kilku minut, ale wywołują dotkliwe dolegliwości bólowe utrudniające, a niekiedy uniemożliwiające normalne funkcjonowanie. Mięsień, w którym pojawił się skurcz, robi się sztywny i traci zdolność do fizjologicznej pracy [1,2]. Choć same w sobie skurcze nie są niebezpieczne, powodują dyskomfort i są uporczywe.
Przyczyn kurczów mięśniowych może być wiele i nie zawsze muszą wynikać one ze stanów chorobowych. Do najczęstszych przyczyn zalicza się:
- silny wysiłek mięśniowy (problem występuje przede wszystkim u sportowców dyscyplin wytrzymałościowych, jak biegacze, kolarze, triathloniści, pływacy),
- silne odwodnienie organizmu (łatwo zauważalne u małych dzieci w wyniku biegunki lub wymiotów),
- zatrucie organizmu (np. alkoholem),
- przyjmowanie niektórych leków (np. neuroleptycznych, moczopędnych, przeczyszczających).
Skurcze mięśni często pojawiają się również u kobiet w ciąży. Najczęściej dotyczą mięśni podudzi i stóp. Wynikają one m.in. ze zwiększonego obciążenia mechanicznego przy jednoczesnym osłabieniu więzadeł. W efekcie mięśnie wykonują cięższą niż zazwyczaj pracę i łatwo się męczą. Innymi przyczynami bolesnych kurczy jest obniżenie stężenia fosforu, magnezu, potasu i wapnia w organizmie kobiety ciężarnej. Z kolei skurcze w ostatnich tygodniach ciąży mogą wynikać z ucisku, jakie rosnąca macica wywiera na nerwy i naczynia żylne w obrębie miednicy mniejszej [3].
Ze skurczami można radzić sobie na wiele sposobów, w tym poprzez ich masaż, stosowanie okładów, czy rozciąganie mięśni. Aby problem pojawiał się jak najrzadziej, szczególną uwagę należy zwrócić na odżywianie i właściwie dobraną suplementację.
Dieta na skurcze
Planując jadłospis, warto włączyć do niego produkty, które zawierają makroelementy istotne z punktu widzenia prawidłowej pracy mięśni. Kluczową rolę odgrywa tutaj magnez. To jeden z najważniejszych pierwiastków w organizmie człowieka, który bierze udział m.in. w przewodnictwie nerwowym, skurczu mięśni, syntezie białek, a także kilkuset reakcjach enzymatycznych. Jego dobrymi źródłami są banany, zielone warzywa, nasiona roślin strączkowych, orzechy i pełnoziarniste produkty zbożowe [4].
Kolejnym składnikiem niezbędnym do pracy mięśni jest potas. Odgrywa on też istotną rolę w utrzymaniu balansu elektrolitowego oraz pracy mięśnia sercowego. Do produktów bogatych w magnez zalicza się m.in. mięso i ryby (dorsz, halibut, makrela), kasze, płatki zbożowe i owoce suszone [5].
Suplementacja w walce ze skurczami mięśni
Osoby, które z problemem bolesnych kurczów borykają się często, powinny rozważyć stosowanie odpowiedniej suplementacji. Magnez oraz potas na skurcze dostarczają organizmowi pierwiastków niezbędnych do prawidłowej pracy mięśni.
Wysokiej jakości suplementy diety zawierają oba te składniki, dodatkowo uzupełnione o witaminy z grupy B, zwłaszcza B6 i B12. Pierwsza z nich – pirydoksyna – zwiększa wchłanianie magnezu i usprawnia jego transport w organizmie [6]. Z kolei kobalamina jest niezbędna dla prawidłowego przewodnictwa nerwowego. Typowymi objawami jej niedoborów są: mrowienie odczuwalne w kończynach (zw. parestezje) i skurcze mięśniowe [7].
Na suplementację przeciw skurczom powinny zwrócić uwagę przede wszystkim osoby aktywne fizycznie oraz te, które wyjątkowo intensywnie się pocą. Jest ona istotna także dla seniorów i kobiet w ciąży.