Clara Rockmore – pionierka muzyki elektronicznej, wirtuozka theremina Słynny dyrygent Leopold Stokowski mówił, że jest stworzona z muzyki i że potrafiłaby wydobyć ją nawet z domowej kuchenki. Pianista Józef Hofmann zachwycał się finezyjnymi ruchami jej rąk. (...)
Marguerite Duras – miłość, alkohol i papierosy Młody mężczyzna i o wiele starsza kobieta. Odkąd schorowana Édith Piaf poślubiła młodszego od siebie o 21 lat piosenkarza, żaden inny związek nie wzbudził w liberalnych przecież kręgach artystycznych (...)
Kornel Makuszyński – ze słońcem w herbie W jego życiu okresy chwały i dobrobytu przeplatały się z czasami biedy i zmagań z losem. Kornel Makuszyński, który stworzył Koziołka Matołka, Małpkę Fiki-Miki i szaloną pannę Ewę, został wymazany przez (...)
Krwawa Luna – kobieca twarz komunistycznej bezpieki Była inspiracją dla postaci stalinowskiej sędzi w filmie „Ida”. Film „Zaćma” jest już wprost opowieścią o niej – legendarnej szefowej V Departamentu Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. (...)
Margaret Mead – antropolożka, która zmieniła świat W Ameryce lat 30., kiedy wszyscy martwili się brakiem kontroli nad życiem seksualnym ,,rozhukanej"" młodzieży, nazwisko Margaret Mead szybko znalazło się na ustach wszystkich antropologów. (...)
Krzysztof Kolberger – „śmierci nie trzeba się bać” Zmierzch. Nad Watykanem szum helikopterów. Patrolują plac św. Piotra przed jutrzejszymi uroczystościami pogrzebowymi. Jest 7 kwietnia 2005 roku. Na dachu kamienicy Krzysztof Kolberger przed (...)
Erna Rosenstein – malarka wyjątkowa Artystka. Ale też bajkopisarka, poetka. Niepokorna komunistka wyklęta przez socrealistów. Mówiła: „Poczucie nadzwyczajności wyrzucone oknem wraca drzwiami w każdej, nawet najbardziej logicznej sztuce”.
Auguste Escoffier – cesarz kucharzy Mało kto równie mocno odcisnął swoje piętno na kulinarnej historii świata. Auguste Escoffier w pełni zasłużył sobie na tytuł, jakim obdarzył go cesarz Wilhelm II, kiedy zachwycił się ucztą przygotowaną (...)
Ingrid Bergman – mężczyźni ją zwodzili i zawodzili, ale kino do końca pozostało jej namiętnością „Twoje zdrowie, mała” – to legendarne zdanie wypowiada do niej Humphrey Bogart w filmie „Casablanka”. Ingrid Bergman zdobywała wtedy (...)
Indra Devi – pierwsza dama jogi Nauczyła Marilyn Monroe siedzieć w pozycji lotosu, radzieckich komunistów przekonała, że joga nie jest religią. Pierwsza kobieta z Zachodu, która popularyzując nauki indyjskich guru, sprawiła, że świat (...)
Julia Child – pierwsza na świecie gwiazda kulinarnego show telewizyjnego Kuchnia jest dla nas duszą domu – mówiła kuratorom Instytutu Smithsona w 2001 roku. Całą jej kuchnię z domu w Cambridge dokładnie odtworzono w Muzeum Narodowym Historii (...)
Julian Tuwim – boski szalony Julek „Stoi na stacji lokomotywa” – te pierwsze słowa wiersza Juliana Tuwima są dla polskiego dziecka czymś takim, jak dla dorosłego „Litwo, Ojczyzno moja”. U progu mowy, u progu świata, który objawia się (...)
Hildegarda z Bingen – kobieta niezależna, mniszka, feministka i ekolożka W średniowiecznej Europie przed tą drobną kobietą karki zginali najpotężniejsi mężczyźni. Potrafiła złajać papieża i cesarza Barbarossę. Komponowała muzykę, zgłębiała (...)
Cyngielki w akcji. Polskie terrorystki sprzed stu lat Słysząc „terrorystki”, mamy przed oczami obwieszone ładunkami wybuchowymi islamskie szahidki. Tym razem chodzi o Polki, dziewczyny z dobrych domów. Ponad sto lat temu kilkadziesiąt z nich utworzyło komando (...)
Agatha Christie. Życie ciekawsze niż książki Była nazywana pierwszą damą kryminału i jak na damę przystało, bardzo ceniła sobie prywatność. Tymczasem, jak podkreśla jej tłumaczka Anna Bańkowska, życie pisarki było znacznie ciekawsze od jej książek. (...)
Hans Christian Andersen – życie jak z baśni Wokół jego życia i twórczości narosły mity. Że to autor baśni dla dzieci, smutnych, nierzadko niedających nadziei, bo i sam Hans Christian Andersen dorastał w strasznych warunkach. Że charakterem (...)
Siergiej Rachmaninow – „komponuję tak, jak oddycham i jem” „Naprawdę muszę?” – pytał, gdy rozentuzjazmowana publiczność domagała się na bis preludium cis-moll. Nie kokietował, wolał zagrać Liszta czy Chopina, własne preludium, o które (...)
Zrobiła wszystko, by jej syn został premierem Wielkiej Brytanii. Lady Churchill „Wszystko zawdzięczam matce, ojcu nic”, powtarzał Winston, wybaczając jej to, że kiedy był bardzo małym dzieckiem, nie zajmowała się nim wcale. Jeanette Churchill była pierwszą kobietą (...)
John Lennon. Pierwotny krzyk John Lennon, pacyfista i feminista zakochany w Yoko Ono. Ale ta łagodność to duże uproszczenie, tylko część prawdy o nim. Impulsywny, porywczy, targany obsesjami. Nigdy nie pogodził się ze swoją (...)
Hanka Ordonówna – „miłość ci wszystko wybaczy” We wszystko, co robiła, angażowała się całkowicie. W działalność patriotyczną, społeczną, artystyczną. Eteryczna, chora na gruźlicę Hanka Ordonówna przeżyła Pawiak i pobyt na Szucha, (...)
Pola Negri – dystyngowana, tajemnicza, szokująca Rówieśnica kina, wkleiła się w film, jakby powstał na jej zamówienie. Pola Negri, bezgłośna postać zabawnie truchtająca po ekranie, była dobrą aktorką. I nowoczesną kobietą. Pod koniec życia dostała (...)
Gertrude Bell – alpinistka, agentka brytyjskiego wywiadu i kobieta, która stworzyła podwaliny państwa Irak W filmowej wersji „Angielskiego pacjenta” brytyjski żołnierz mówi do drugiego: „Czy uda nam się przejść przez te góry?”. „Mamy (...)
Oriana Fallaci – legenda za życia Kiedy po ataku na wieże World Trade Center Oriana Fallaci napisała słynne „Wściekłość i dumę”, od dawna była na dziennikarskiej emeryturze. Jeszcze za życia stała się legendą, mitem. Tylko ile jest w (...)
Maria Jehanne Wielopolska – twórczyni postaci „nowej kobiety” Maria Jehanne Wielopolska nigdy nie kłaniała się mężczyznom i po nich nie płakała. Nad Grobem Nieznanego Żołnierza zapytałaby pewnie: „A gdzie Grób Nieznanej Matki? Tej, która (...)
Dalida. „Życie stało się dla mnie nie do zniesienia” Wychodziła na scenę i śpiewała to swoje „r”, przypominające odgłos traktora, już za życia stając się ikoną. Była trzecią kobietą w historii Francji, której postawiono pomnik. (...)
Joanna Chmielewska – życie pełne śmiechu, książek i miłości Upiornie pracowita, ze skłonnością do wpadania w idiotyczne tarapaty, o których pisała z kapitalnym poczuciem humoru – kochały ją miliony czytelników.
Lady Dada – samotny i oszalały geniusz awangardy Powiedzieć o niej, że była barwną postacią nowojorskiej bohemy, to nie powiedzieć nic. Poznajcie baronową Elsę von Freytag-Loringhoven. To ona – z dużą dozą prawdopodobieństwa – stworzyła jedno (...)
Sex, drugs & Montparnasse – takie życie wybrała Kiki, ikona artystycznego Paryża „Chleb z cebula i szklaneczka czerwonego wina to wszystko, czego mi potrzeba” – mawiała Kiki, królowa Montparnasse’u. Była przyjaciółka i muza artystów, gwiazda kabaretów, malarka. (...)
Georgia O’Keeffe – Picasso w spódnicy Gdyby przyszło do wyliczania dobrych rzeczy, które Ameryka dała światu w XX wieku, na liście – obok jazzu, rock and rolla, coca-coli, klasycznego Hollywoodu i flower-power – nie mogłoby zabraknąć Georgii (...)
Władysław Broniewski – pomiędzy romantyczną wizją świata a samczą chucią i brutalnością Nie było w naszym kraju pisarza równie rewolucyjnego i popieranego przez władze komunistycznej Polski, co Władysław Broniewski. A że (...)
Minna Bernays. Kochanka czy najbliższa powiernica Freuda? "Jakże śmiały staje się człowiek, który jest pewien, że jest kochany…" – pisał Zygmunt Freud w liście do żony Marty. Ale w jego życiu istotną rolę odegrała nie tylko Marta, lecz także jej (...)
Mela Muter – wielka postać kobieca współczesnego malarstwa Malarka bardziej polska czy francuska? Na pewno nie brakowało jej silnej artystycznej osobowości. „Droga Przyjaciółko – pisał do niej poeta Rainer Maria Rilke – z pewnością pewnego (...)
Krystyna Skarbek – zbuntowana arystokratka i agentka służb specjalnych W 1930 roku prawie zdobyła koronę Miss Polonia. Przegrała o włos – krótki, bo w młodości ścinała się na chłopczycę. Później Krystyna Skarbek o włos uniknęła śmierci (...)
Patricia Highsmith. Mistrzyni psychothrillera, historii pozbawionych morału i czarnego humoru Tematy do słynnych powieści kryminalnych brała z życia. Wystarczyło wyobrazić sobie zbrodnie, które sama mogłaby popełnić. Jak jej bohaterowie była pełna uprzedzeń, krytyczna wobec (...)
Oliver Sacks i historia o mężczyźnie, który pomylił swoją żonę z kapeluszem Nie wszyscy od razu kojarzą jego nazwisko, ale wystarczy przypomnieć jego najsłynniejszą książkę „Mężczyzna, który pomylił swoją żonę z kapeluszem”, a wszystko staje się jasne. (...)
Doris Lessing – małżeństwa bez miłości, liczne romanse i Nagroda Nobla W młodości pisarka Doris Lessing zarzekała się, że nie wyjdzie za mąż i nie będzie mieć dzieci. „Nie będę taka, nie będę” – powtarzała w mściwym zapamiętaniu, patrząc (...)
„Kiedy się na niego patrzę żałuję, że nie mam 20 lat więcej”. Zakazana miłość Giedroycia i Osieckiej Publicysta, polityk, działacz emigracyjny, twórca i redaktor paryskiej „Kultury”. Nieprzystępny, skupiony na pracy. Po latach w swojej (...)
Jeremi Przybora – „piosenka jest dobra na wszystko” Poeta, pisarz, piosenkarz, aktor, a przede wszystkim geniusz słowa i... elegancji. „Przybora. Mistrzowskie połączenie piosenki lirycznej z żartobliwą. Mistrzostwo polega na tym, że szwów nie (...)
Esencja wiary. Rumi – najwybitniejszy poeta suficki Co z tego, że święci nie są wcale tacy święci, jakbyśmy to sobie wyobrażali? Gorzej z biografami, którzy w swoim uwielbieniu zamieniają się w hagiografów. Czy nie lepiej schylić się pod pomnikiem, (...)
Życie w cieniu słynnego brata. Irena Tuwim Do tej pory jeśli już o niej pisano, to zawsze z dopełniaczem. Po pierwsze – siostra. Kogo? Słynnego poety. Po drugie – żona sławnego krytyka. I tłumaczka „Kubusia Puchatka”. Tak jakby mianowniki (...)
Marlon Brando – gdyby nie film, zostałby przestępcą Z traumami dzieciństwa nie rozprawił się nigdy, przeciwnie, powracały do niego aż do śmierci pod różnymi postaciami: netręctw, lęków i obsesji, z których składało się całe (...)
„Ania z Zielonego Wzgórza” była zmorą jej życia. Lucy Maud Montgomery Całe życie kojarzona była z jedną książką, która przyniosła jej sławę, ale na zawsze przypięła łatkę pisarki dla dzieci. Tą książką była „Ania z Zielonego Wzgórza”, a (...)
Saganka – Brigitte Bardot literatury Dla jednych była głosem pokolenia lat 50. – Brigitte Bardot literatury. Dla drugich burżujką, „hotelową” egzystencjalistką. „Pomyśl tylko – mówiła krótko przed śmiercią do syna – whisky, ferrari (...)
Trudy małżeństwa z geniuszem. Tołstojowie Najbardziej burzliwe były ostatnie lata ich małżeństwa, choć od początku byli mistrzami rodzinnych wojen. Zdarzało się, że podczas kłótni z mężem Zofia wybiegała nieubrana na ulicę. On, Lew Tołstoj, (...)
Yukio Mishima – literacki geniusz, szaleniec i kabotyn Lubił prowokować. Nie krył homoseksualnych skłonności, pozował do obscenicznych zdjęć, założył prywatną armię, dla której mundury zaprojektował Pierre Cardin. Yukio Mishima, jeden z (...)
