David Lynch, legendarny reżyser filmowy i telewizyjny, zmarł na kilka dni przed swoimi 79. urodzinami. Jego twórczość, łącząca mrok i tajemnicę, na zawsze zmieniła światową kinematografię. Lynch pozostawił po sobie nie tylko kultowe dzieła, ale także wyjątkowe podejście do sztuki, które inspiruje i porusza kolejne pokolenia twórców.
David Lynch, twórca, który na zawsze zmienił oblicze światowego kina i telewizji, odszedł w wieku 78 lat. Autor takich arcydzieł jak „Blue Velvet”, „Zagubiona autostrada”, „Mulholland Drive” czy kultowego serialu „Miasteczko Twin Peaks” pozostawił po sobie niezatarte piętno na kulturze, której granice przekraczał swoją niepowtarzalną wizją artystyczną.
Lynch w swoich dziełach łączył surrealizm, horror i kino noir, odkrywając pod pozornie idylliczną powierzchnią amerykańskiego życia świat pełen mroku, tajemnic i absurdów. Porównywano go do twórców takich jak Luis Buñuel czy Salvador Dalí, choć jego styl pozostawał jedyny w swoim rodzaju. Historie opowiadane przez Lyncha często były bardziej onirycznym przeżyciem niż logiczną narracją, a widzowie, choć nie zawsze potrafili rozwikłać ich sens, nie mieli wątpliwości co do ich siły i niezwykłości.
David Lynch w Los Angeles (1989 r.). (Fot. Anthony Barboza/Getty Images)
Rodzina reżysera ogłosiła jego śmierć za pośrednictwem Facebooka, pisząc:
„Z wielkim żalem informujemy o śmierci Davida Lyncha – człowieka i artysty. Prosimy o uszanowanie naszej prywatności w tym trudnym czasie. Na świecie powstała wielka dziura, odkąd go z nami nie ma. Ale jak sam mawiał: »Patrz na donuta, nie na dziurę«. To piękny dzień, pełen złotego słońca i błękitnego nieba”.
W 2024 roku Lynch ujawnił, że zmaga się z rozedmą płuc – schorzeniem będącym konsekwencją wieloletniego palenia papierosów. Z tego powodu, a także z obawy przed COVID-19, musiał ograniczyć swoją aktywność zawodową i życie towarzyskie.
David Lynch aż dwa razy został nagrodzony Złotą Palmą w Cannes – najpierw w 1990 roku za film „Dzikość serca”, a następnie w 2001 roku za reżyserię filmu „Mulholland Drive”. Twórca był też czterokrotnie nominowany do Oscara – w tym m.in. za reżyserię filmów „Blue Velvet” i „Człowiek słoń”. W 2019 roku otrzymał honorowego Oscara za całokształt twórczości, co uznano za symboliczne docenienie jego wkładu w historię kina.
Jednak filmy Lyncha nie zawsze spotykały się z pełnym zrozumieniem. Dla jednych były arcydziełami, dla innych – trudnymi do interpretacji zagadkami. Krytycy doceniali je za ich ponadczasowość, surrealistyczną estetykę i zdolność do wywoływania głębokich emocji, które często oscylowały między lękiem a zachwytem.
Mimo że Lynch odszedł od reżyserii kinowej po filmie „Inland Empire” (2006), jego fascynacja sztuką nie zgasła. Poświęcił się malarstwu, medytacji transcendentalnej oraz biznesowi kawowemu, odnajdując w tych dziedzinach nowe formy ekspresji.
Twórczość Davida Lyncha pozostanie inspiracją dla kolejnych pokoleń artystów. Był reżyserem, który miał odwagę opowiadać historie wymykające się schematom, burząc granice gatunkowe i narracyjne. Jego dzieła przypominają nam, że nie wszystko musi być w pełni zrozumiałe, by oddziaływać na naszą wyobraźnię i emocje.
Świat stracił wizjonera, ale jego sztuka pozostaje z nami na zawsze.
Źródła: TVN24; Variety; The Hollywood Reporter