Muzeum Wnętrz w Otwocku Wielkim – pałacowa enklawa ciszy, sztuki i historii

Historia Pałacu

Otoczona parkiem, oblana wodami jeziora letnia rezydencja magnacka od ponad trzystu lat daje wytchnienie od miejskiego zgiełku. Pałac i jego otoczenie stanowi doskonałą kombinację sztuki i natury. Jest wymarzonym miejscem spotkań dla rodzin, przyjaciół i miłośników piękna stworzonego przez człowieka i przyrodę.

Zbudowany na przełomie XVII i XVIII wieku pałac początkowo był wiejską willą rodziny Bielińskich. Przebudowa w XVIII wieku przekształciła go w siedzibę rodową. W XIX wieku pałac często zmieniał właścicieli. Nikt w nim jednak nie mieszkał. Z upływem czasu, zaniedbany i opuszczony, stał się „romantyczną ruiną”, celem licznych wycieczek. Odbudowany po II wojnie światowej służył jako dom poprawczy dla dziewcząt. Od lat siedemdziesiątych XX wieku mieściła się tu rezydencja rządowa. Dopiero w 2004 roku pałac uzyskał status Muzeum Wnętrz, oddziału Muzeum Narodowego w Warszawie.

Pałac został zbudowany z okazji ślubu Kazimierza Ludwika Bielińskiego, późniejszego marszałka wielkiego koronnego, z Ludwiką Morsztynówną. Cały XVIII wiek to złota epoka w dziejach rezydencji.

Kim byli kolejni właściciele rodowej siedziby Bielińskich?

Franciszek Bieliński (1683–1766) – drugi właściciel pałacu. Syn Kazimierza i Marii. Marszałek wielki koronny odpowiedzialny m.in. za bezpieczeństwo władcy. Rozszerzył granice Warszawy, rozbudował miasto i wybrukował jego ulice.

Franciszek Bieliński (1742–1809) – trzeci właściciel pałacu. Bratanek Franciszka. Archeolog amator i reformator oświaty. Był zwolennikiem powszechnego kształcenia dzieci, bez względu na płeć i pochodzenie.

Polichromie

W Apartamencie Wschodnim, prawdopodobnie wykorzystywanym przez pana domu, można podziwiać malowidła ścienne. To jedne z nielicznych zachowanych w Polsce tego typu dekoracji z przełomu XVII i XVIII wieku. Mimo burzliwych dziejów pałacu ich stan jest bardzo dobry.

W Gotowalni, sali poprzedzającej Sypialnię, namalowano na ścianach motywy związane z morzem: niewielkie łódki, statki pełnomorskie, towary, egzotyczne porty, latarnie, skaliste wybrzeża. Malowidła w Sypialni ukazują ruiny antyczne skąpane w roślinności i świetle zachodzącego słońca. Ściany Gabinetu zdobią zaś sceny o moralizatorskim przesłaniu. Przypominają o upływie czasu i zachęcają do korzystania z uroków życia, wszakże przy zachowaniu umiaru.

Ogród

Wyjście ogrodowe z pałacu prowadzi na rozległy trawnik z fontanną, otoczony starodrzewem, który zapewnia cień przechodniom spacerującym po szerokich alejkach. Taki park możemy podziwiać współcześnie. W XVIII wieku goście Bielińskich mogli cieszyć się dodatkowymi atrakcjami.

Z pałacu wychodzili do symetrycznego ogrodu francuskiego z usytuowaną centralnie fontanną. Po jego przejściu wkraczali do „puszczy” porośniętej m.in. starymi dębami i lipami. Mogli spacerować po niej alejkami wytyczonymi na planie gwiazdy. Za „puszczą” znajdował się gęsto zadrzewiony zwierzyniec z wąskimi ścieżkami. Być może w bezpośrednim sąsiedztwie parku zbudowano teatr letni i tor wyścigów konnych. Źródła historyczne wskazują, że takie inwestycje planowano; nie mamy jednak pewności, czy udało się je zrealizować.

Dar Paderewskiego – wystawa stała

O życiu Ignacego Jana Paderewskiego opowiadają należące do niego przedmioty. Najważniejsze odznaczenia państwowe i medale ukazują go jako męża stanu, zaangażowanego w działania na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości. Instrumenty muzyczne, w tym fortepian Steinway & Sons, batuty i puchary z dedykacjami od orkiestr symfonicznych, przypominają o muzycznym geniuszu Paderewskiego, a cenna kolekcja porcelany z Chin i Japonii, wysłużone kufry podróżne oraz komplet dekoracyjnych łyżeczek pamiątkowych – o jego zainteresowaniach i podróżach w różne zakątki świata.

Wgląd w życie domowe i rodzinne Heleny i Ignacego Paderewskich dają codzienne sprzęty: wyrafinowane serwisy do herbaty i kryształowe misy, srebrna waza od Tiffany’ego, maszyna do pisania, portfel i zdobiony filigranem wizytownik. Częścią opowieści o życiu wybitnego polityka i muzyka są nawet karneolowe miniaturowe figurki kury i koguta, nawiązujące do pasji jego żony, która zajmowała się hodowlą tych zwierząt. Na wystawie nie brakuje też prezentów, które Paderewski otrzymał od przyjaciół i od różnych organizacji w dowód uznania dla wielkiego talentu i wdzięczności za działalność niepodległościową.

W 1930 roku zapisem testamentowym Paderewski podarował Muzeum Narodowemu w Warszawie swoją kolekcję dzieł sztuki oraz wiele cennych pamiątek osobistych z domu w Riond-Bosson w Szwajcarii, gdzie mieszkał. Ten dar, którego wybór można oglądać w Muzeum Wnętrz w Otwocku Wielkim, prócz wartości materialnej i zabytkowej, był także aktem patriotyzmu. W ostatnim przemówieniu radiowym wygłoszonym przed wyjazdem ze Szwajcarii do Stanów Zjednoczonych, 23 września 1940 roku Paderewski powiedział: „Poświęciłem życie dla ojczyzny swojej. Służyłem jej z całego serca i wszystkich sił swoich […]”.

Muzyczny plener

Co roku latem, w każdą niedzielę lipca i sierpnia o godzinie 17.00, w parku odbywają się koncerty muzyki klasycznej, na które wstęp jest wolny. Muzyka w tym otoczeniu brzmi wspaniale i jest doskonałym uzupełnieniem weekendowego odpoczynku.

W dniach 15–17 sierpnia 2025 w Muzeum Wnętrz w Otwocku Wielkim odbędzie się nowy festiwal muzyki klasycznej Break in Classic. Za projektem stoją wybitni artyści: Jakub Józef Orliński, kontratenor światowej sławy oraz Aleksander Dębicz, innowacyjny pianista i kompozytor. Bilety na festiwal można nabyć na platformie eBilet.

Muzeum Wnętrz w Otwocku Wielkim jest otwarte dla zwiedzających od 1 kwietnia do 28 października.

Informacje o godzinach otwarcia Muzeum, parku i kawiarni oraz regulamin zwiedzania: https://otwock.mnw.art.pl.