Podróżując po Polsce w te wakacje, warto zahaczyć o ciekawą wystawę - a jest w czym wybierać. Ci, którzy lubią śledzić najnowsze trendy w sztuce, mogą odwiedzić prezentacje dzieł młodych polskich artystek i artystów. Znajdzie się też coś dla wielbicieli symbolizmu i XIX-wiecznego realizmu w malarstwie. Swoimi propozycjami dzieli się Maja Michalak, historyczka sztuki i autorka profilu na Instagramie @pozaramami.
Zdzisław Marcinkowski, Olga Niewska z mężem Henrykiem Maderem w pracowni przy ul. Zakroczymskiej w Warszawie, 1933 (Fot. Muzeum Narodowe w Warszawie)
Antoine Bourdell był nie tylko mistrzem rzeźbiarstwa, ale i pedagogiem, który wspierał artystyczny rozwój swoich podopiecznych. Wśród nich znalazło się wiele Polek, które w Paryżu przełomu wieków pobierały u niego nauki – wśród nich Jadwiga Bohdanowicz, Janina Broniewska, Luna Drexler, Helena Głogowska, Maria Szczytt-Lednicka, Kazimiera Pajzderska-Małaczyńska, Olga Niewska, Mika Mickun i Zofia Trzcińska-Kamińska.
– Wystawa prezentuje nie tylko ich rzeźby ale też grafiki, malarstwo i archiwalia – śledząc, jak zainspirowane mistrzem, tworzyły własne, oryginalne ścieżki – zachęca Maja Michalak.
Gdzie? Warszawa, Królikarnia – Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego
Do kiedy potrwa? Do 26 października 2025
Ryszard Woźniak, Budowniczy, 1988 (Fot. Starak Collection)
– Wyrazista i bezkompromisowa opowieść o jednym z najważniejszych kolektywów lat 80. GRUPPA tworzyła w czasach politycznego napięcia malarstwo zuchwałe, rozedrgane i bezlitośnie szczere – jako artystyczny krzyk sprzeciwu wobec stanu wojennego i społecznego marazmu.
Gdzie? Warszawa, Spectra Art Space (Fundacja Rodziny Staraków)
Do kiedy potrwa? Do 12 października
(Fot. fot. Eliza Wilczyńska)
Kolejna wystawa dla tych, którzy chcą być na czasie z twórczością młodego pokolenia. Skupia blisko 80 prac 31 artystek i artystów, którzy zakończyli swój proces edukacyjny w szkołach artystycznych po 1989 roku, czyli już w wolnej Polsce. Wśród nich znajdują się zarówno osoby uznane w Polsce i na świecie, jak i młode, wybijające się, będące nadzieją polskiej sztuki.
Gdzie? Radom, Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej “Elektrownia”
Do kiedy potrwa? Do 31 sierpnia
Aniela Pająkówna, Autoportret z córką, 1907 (Fot. domena publiczna)
Niezwykła okazja, by na Zamku Lubelskim podziwiać kilkaset dzieł sztuki stworzonych przez 133 działające w kraju i za granicą artystki, m.in.: Olgę Boznańską, Zofię Stryjeńską, Annę Bilińską czy Anielę Pająkównę. Ich prace przyjechały do Lublina z wielu stron świata, m.in. Francji i Luksemburga.
– To opowieść o kilkudziesięciu polskich artystkach XIX i XX wieku, których twórczość bywała zapomniana lub pomijana. Setki dzieł – od obrazów po rzeźby – wydobytych z magazynów i prywatnych kolekcji, tworzą barwny, zaskakujący i ważny pokaz siły kobiecej sztuki – rekomenduje Maja Michalak.
Gdzie? Muzeum Narodowe w Lublinie
Do kiedy potrwa? Do 5 października
Józef Chełmoński, Oberek, 1878 (Fot. domena publiczna)
Trzecia, ostatnia już odsłona ekspozycji dzieł Józefa Chełmońskiego, która okazała się frekwencyjnym hitem. Tylko w Warszawie odwiedziło ją ponad 150 tysięcy gości. Na wystawie prezentowanych jest 300 prac mistrza polskiego realizmu, w tym jego monumentalna „Czwórka”. To punkt obowiązkowy dla każdego miłośnika polskiej sztuki – na szczęście czasu na zwiedzanie jest jeszcze sporo.
Gdzie? Muzeum Narodowe w Krakowie
Do kiedy potrwa? Do 30 listopada
Stanisław Janowski, Autoportret w okopach, 1918 (Fot. domena publiczna)
Maja Michalak zachęca także do odkrycia malarzy, których twórczość przez lata pozostawała w cieniu. Przykładem jest Stanisław Janowski, absolwent prestiżowej szkoły monachijskiej, znany przede wszystkim z doskonałych portretów, pejzaży i obrazów historycznych.
– Nieco zapomniany symbolista, portrecista i scenograf powraca w retrospektywie pełnej melancholii i nastroju. Wystawa to prawdziwa gratka dla miłośników Młodej Polski.
Gdzie? Nowy Sącz, Muzeum Ziemi Sądeckiej
Do kiedy potrwa? Do 21 września
Wystawa opowiada historię modernistycznych artystów i artystek oraz ich wizualnych eksperymentów, poprzez które starali się oni odnowić kulturę i autonomię Ukrainy. Jest najobszerniejszym dotąd przeglądem sztuki nowoczesnej z tego rejonu. Wędrującą po świecie wystawę prezentowano wcześniej w innych miastach europejskich, między innymi w Madrycie, Wiedniu i Londynie.
Gdzie? Muzeum Sztuki w Łodzi „ms2”
Do kiedy potrwa? Do 1 lutego 2026
Karolina Jabłońska, Spanie Jasne, 2020 (Fot. Kolekcja Dariusza Kłosińskiego)
Pierwsza przekrojowa prezentacja pandemicznych obrazów młodej artystki i poetki Karoliny Jabłońskiej, powstałych w czasie lockdownów 2020 roku. Jako "emocjonalne lustra epoki", pozwalają widzom przyjrzeć się emocjom i doświadczeniom z czasu globalnej izolacji.
– Wystawa działa jak sen na jawie – zaskakuje, przyciąga kolorem, a czasem wprowadza w lekki niepokój – zdradza Maja Michalak.
Gdzie? Wrocław, Krupa Art Fundation
Do kiedy potrwa? Do 31 sierpnia
(Fot. materiały prasowe Muzeum Manggha)
Przegląd yōkai, czyli istot demonicznych od wieków uwiecznianych w sztuce japońskiej. Na wystawie towarzyszą im stwory z baśni, legend i mitologii słowiańskiej, wizje z sennych koszmarów, a także z wyobrażenia współczesnych demonów.
– Przepiękna i lekko mroczna opowieść o tym, czego boimy się po zmroku – i jak to przedstawiamy.
Gdzie? Kraków, Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha
Do kiedy potrwa? Do 31 sierpnia
Ksenia Gryckiewicz, Szepty III, 2023 (Fot. mat. prasowe)
Podróż po najciekawszych polskich wystawach kończymy w Gdańsku. Tam Maja Michalak poleca skierować kroki do jednego z oddziałów Muzeum Narodowego, gdzie trwa właśnie prezentacja dzieł młodych polskich artystów biorących udział w programie “m jak malarstwo. Ich prace opowiadają o indywidualnych doświadczeniach i pytaniach o tożsamość, ale też o zbiorowych przeżyciach i napięciach współczesności.
– To przekrojowy obraz polskiej sztuki najnowszej, zbudowany z dzieł pozyskanych w ramach projektu „m jak malarstwo”. Wystawa jest świetnym przykładem tego, jak prywatne inicjatywy mogą realnie wzbogacać zbiory publicznych instytucji i wspierać rozwój polskich kolekcji. Ten fascynujący, wielowątkowy portret współczesności, zebrany przez mBank został przekazany do Muzeum Narodowego w Gdańsku.
Gdzie? Oddział Zielona Brama Muzeum Narodowego w Gdańsku
Do kiedy potrwa? Do 20 września
Maja Michalak, historyczka sztuki, od 15 lat zakochana w sztuce, od 9 lat dzieli się tą miłością, edukując innych. Założycielka firmy „Poza Ramami”, twórczyni autorskich szkoleń i warsztatów, które uczą patrzeć na sztukę z zachwytem i ciekawością. Na co dzień współpracuje z największymi muzeami w Polsce. Autorka albumu „Poza Ramami. O malarstwie”, który rozkochuje w historii sztuki. Prowadzi podcast „Sztuka Poza Ramami”, gdzie rozmawia z najważniejszymi ludźmi ze świata kultury.
W social mediach tworzy społeczność osób zaangażowanych w poznawanie kultury. Na profilu @pozaramami zaraża pasją do sztuki prawie 70 tysięcy osób.