W Polsce wciąż nie brakuje osób, które przekonują o wychowawczym wpływie klapsów na dzieci. Ba, takie poglądy otwarcie wyrażają niektórzy politycy. Dla wszystkich tych, którzy uważają, że dzięki biciu można „wyjść na ludzi”, naukowcy mają ważną wiadomość. Kary cielesne nie dyscyplinują – skutkują za to gorszym rozwojem, tendencją do uzależnień i skłonnością do przemocy w przyszłości.
Takie wnioski przyniosła szeroko zakrojona analiza 195 badań na temat kar cielesnych przeprowadzonych w 92 państwach świata na przestrzeni 22 lat. Materiał do badań był więc ogromny i umożliwił uzyskanie obiektywnych, wiarygodnych wyników, z którymi trudno dyskutować.
Taką tezę postawili naukowcy z New York University. W artykule dla pisma „Nature Human Behaviour” przedstawili oni wnioski ze swojej obszernej analizy badań na temat kar cielesnych. Co warto zaznaczyć, przeprowadzono je w krajach o niskim i średnim dochodzie – to ważna informacja, ponieważ część uczonych jeszcze do niedawna głosiła tezy, jakoby bieda oraz specyficzne normy kulturowe panujące w niektórych krajach „łagodziły” skutki przemocy wobec dzieci. Wyrażali oni przypuszczenie, że powszechność kar cielesnych w danym kraju może mieć mniej negatywny wpływ na rozwój dziecka, ponieważ wszyscy traktują to jako coś „normalnego”. Ta teoria została właśnie obalona.
Badacze przeanalizowali 19 różnych wskaźników dobrostanu dziecka, obejmujących m.in. jego relacje z rodzicami, kondycję psychiczną i fizyczną, jego stosunek do przemocy, substancji psychoaktywnych oraz stopień rozwoju psychiczno-emocjonalnego. Stwierdzono, że osoby bite w dzieciństwie ponosiły konsekwencje takiego traktowania aż w 16 na 19 badanych obszarów.
Wykazano, że bicie dzieci prowadzi m.in. do:
- osłabienia więzi między dziećmi a rodzicami;
- zwiększonego ryzyka doświadczania przemocy oraz jej stosowania (również wobec partnerów w dorosłym życiu);
- większej akceptacji przemocy jako zjawiska;
- pogorszenia stanu zdrowia – zarówno psychicznego, jak i fizycznego;
- częstszego sięgania po środki odurzające;
- problemów z rozwojem mowy oraz ogólnego osłabienia funkcji poznawczych;
- deficytów w sferze emocjonalno-społecznej;
- objawów depresyjnych i wycofania (zaburzenia internalizacyjne);
- agresji i zachowań destrukcyjnych (zaburzenia eksternalizacyjne);
- opóźnień rozwojowych we wczesnym dzieciństwie;
Takie wnioski pochodzą z badań przeprowadzonych na przestrzeni dwóch dekad w 92 państwach. Jedyne trzy obszary, w których nie stwierdzono negatywnych skutków fizycznej przemocy wobec nieletnich to: umiejętności poznawcze, motoryczne oraz prawdopodobieństwo przymusowej pracy.
Co istotne – badacze nie wskazali żadnych pozytywnych skutków kar cielesnych wobec dzieci.
– Spójność i siła tych wyników sugerują, że kara fizyczna jest w szerokim zakresie szkodliwa dla dzieci i młodzieży. W przyszłości konieczne będą dalsze badania, aby zidentyfikować skuteczne strategie zapobiegania karom fizycznym na skalę globalną oraz zapewnić, że dzieci będą chronione przed wszystkimi formami przemocy, co będzie wspierało ich zdrowy rozwój – podsumował główny autor analizy prof. Jorge Cuartas.
Czytaj także: Co zrobić, gdy dziecko nie radzi sobie z emocjami? Porady psychologa
Do tej pory 68 państw na świecie wprowadziło całkowity zakaz stosowania kar cielesnych wobec dzieci we wszystkich środowiskach, w tym w domach, szkołach, placówkach opiekuńczych oraz instytucjach penitencjarnych. Głównie są to kraje rozwinięte lub takie, które aktywnie wdrażają standardy praw człowieka i ochrony praw dziecka.
W Polsce całkowity zakaz przemocy wobec dzieci obowiązuje od 2010 roku i został wpisany do Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz Ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Według prawa sprawcy mogą podlegać karze grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności.