Być może biznesowy dress code zabrania im noszenia różu w środy, ale we wszystkim innym co do joty naśladują Reginę George i jej działającą na dwa fronty świtę. Poniżają, drwią, wykorzystują, bawią się uczuciami – zupełnie jak bohaterki „Wrednych dziewczyn”. Dlaczego niektóre kobiety mentalnie tkwią w kultowej fabule coming-of-age, choć już dawno opuściły szkolne mury?
Przecież nawet scenariusz pióra Tiny Fey zakładał, że jeszcze przed maturą skłócone członkinie dziewczyńskiej paczki zawrą rozejm. Co prawda ich drogi się rozchodzą – jedna wyładowuje złość na boisku do lacrosse’a, druga próbuje swoich sił jako pogodynka, a pozostałe nawiązują nowe przyjaźnie – ale zamiast rzucać sobie na korytarzach mordercze spojrzenia, pozdrawiają się uprzejmym skinieniem głowy. Problem w tym, że prawdziwe życie nie zawsze pisze happy end. Niektóre z nas nie wyrastają z bycia wredną dziewczyną. Nawet grubo po osiągnięciu pełnoletności, pełnym ukształtowaniu kory przedczołowej czy zgaszeniu czterdziestu świeczek na torcie, potrafimy skutecznie uprzykrzać życie otaczającym nas ludziom, a zwłaszcza innym kobietom.
Być może spotkałaś kogoś takiego na swojej drodze – w pracy, gronie znajomych, na osiedlowej siłowni. Może mieć na karku wiele wiosen i wszelkie kryzysy rozwojowe daleko za sobą, a i tak zachowywać się jak nastoletnia królowa dramatu. Po czym ją rozpoznasz? Albo raz po raz jest otwarcie niemiła i próbuje ci dogryźć, albo obmawia cię za plecami. Często wbija szpilę pod płaszczykiem fałszywych komplementów, które mają na celu zaniżenie samooceny rozmówcy i manipulowanie. Ironizuje, pokazuje swoją przewagę i jest wprawiona w plotkowaniu. Absolutnie nie chodzi o to, że kobiety zawsze powinny być „milutkie” i uśmiechnięte, ale kiedy przebywanie w ich towarzystwie staje się niemożliwe do zdzierżenia, jest to sygnał alarmowy.
Czytaj także: Ludzie cię nie szanują, bo jesteś zbyt „milutka”? 3 sposoby na to, jak skończyć z zadowalaniem innych
Drżysz na myśl o spotkaniu w firmie? Obawiasz się wyjścia na miasto z „przyjaciółką”? To już nie Regina George w licealnym mundurku. To Regina w szpilkach, dzieckiem w przedszkolu i stanowiskiem menadżerskim. Dlaczego nadal przejawia toksyczne zachowania ze szkolnej ławki? Oto kilka możliwych przyczyn. Niektóre z nich mogę cię zaskoczyć.
1. Brak pewności siebie
Niska samoocena i brak wiary w siebie mogą pozbawić radości życia, sprawiać, że obsesyjnie analizujemy swoje słowa, unikamy wyzwań i wycofujemy się z kontaktów towarzyskich. Ale gdy czujemy się bezwartościowe i przygnębione, możemy też… reagować złością. Szczególnie jeśli porównujemy się z innymi kobietami i dochodzimy do wniosku, że jesteśmy od nich mniej atrakcyjne, mniej kompetentne czy mniej lubiane — i zaczynamy odbierać je jako zagrożenie. Wówczas może dojść do zastosowania agresji relacyjnej, mającej zaszkodzić relacjom innych osób poprzez rozsiewanie plotek czy nastawianie pozostałych członków grupy przeciwko nim. Warto przy tym pamiętać, że brak pewności siebie może wynikać z trudnych osobistych doświadczeń, takich jak bullying czy inne formy nękania.
2. Potrzeba kontroli
Kiedy odnosimy wrażenie, że grozi nam zepchnięcie z piedestału, możemy za wszelką cenę starać się odzyskać kontrolę nad sytuacją. Gdy „wredne dziewczyny” zaczynają postrzegać inne kobiety jako potencjalne źródło krzywd, bardzo możliwe, że nie będą gryźć się w język. Złośliwe komentarze i manipulacyjne zachowania dorosłych kobiet mogą brać się właśnie z chęci utrzymania starego porządku i podskórnego, panicznego strachu przed wypadnięciem z obiegu – nawet jeśli na zewnątrz wydają się niezmiennie trzymać śmiały fason.
3. Strach przed odwetem
We „Wrednych dziewczynach” Regina George otoczona była wianuszkiem koleżanek, które podziwiały ją równie mocno, co się jej bały. Może być i tak, że owe „skrzydłowe” wcale nie są nikczemne z natury. Niewykluczone, że idą w ślad za swoją przywódczynią z obawy, że jeśli jej nie przyklasną, same staną się celem.
4. Potrzeba (męskiej) uwagi
Toksyczne akcje jakby żywcem wyjęte z przeboju z Rachel McAdams i Lindsay Lohan mogą także wiązać się z pragnieniem uwagi ze strony płci przeciwnej. Niekoniecznie chodzi o próżność ani zafiksowanie na punkcie własnego wizerunku, lecz o nieustanne poszukiwanie zewnętrznej walidacji. To dlatego „wredne dziewczyny” tak łatwo dostrzegają w innych kobietach rywalki, które mogą skraść im męskie spojrzenia i gesty.
5. Słabe umiejętności społeczne
Oczywiście, zanim postawimy na kimś krzyżyk, nie zaszkodzi zorientować się, czy nie mamy do czynienia choćby z osobą neuroatypową. Wówczas łatwo jest wytłumaczyć odmienne style komunikacji czy trudności ze zrozumieniem niuansów społecznych. Psycholożka kliniczna Mindy Greenstein zauważa jeszcze jedno możliwe wyjaśnienie – bywa, że „wredna dziewczyna” zwyczajnie nie zdaje sobie sprawy z tego, że jest tak odbierana. Wówczas warto poprowadzić rozmowę tak, aby mogła przejrzeć się w swoich raniących słowach jak w lustrze i wyciągnąć właściwe wnioski na przyszłość.
Czytaj także: 5 gotowych tekstów, którymi inteligentnie i z klasą odpowiesz złośliwej osobie. Po takiej ripoście zostawi cię w spokoju
6. Narcystyczne cechy osobowości
Przypuszczalnie złośliwe zachowanie może być także powiązane z narcystycznym zaburzeniem osobowości. Jak pisał na łamach „Zwierciadła” psycholog Paweł Jankowski: „Narcyz ma silną chęć odwetu, bywa mściwy, zazdrosny, agresywny […] Ludzie służą mu jedynie do pozycjonowania się – on sprawdza, jak wypada na ich tle, chcąc być lepszy, mądrzejszy, sprytniejszy, bogatszy, ładniejszy. Jest zainteresowany tymi, którzy go podziwiają, bo wzmacniają jego poczucie wszechmocy. W końcu jednak ich również traktuje w sposób lekceważący, pogardliwy i krytyczny, bo w ten sposób ucieka od głosu własnego wewnętrznego krytyka”.
7. Toksyczne środowisko
Bywa, że środowisko, w jakim się obracamy, sprzyja okrutnym zachowaniom (lub nie robi nic, aby im zapobiec). Badania dr. Psychologii Gary'ego Namie sugerują, że miejsca pracy mogą przypominać pod tym względem szkoły. W nieprzyjaznym otoczeniu złośliwość może stać się taktyką przetrwania, zwłaszcza jeśli mowa o kobietach w branżach zdominowanych przez mężczyzn. Korporacyjna kultura zaciętej rywalizacji, stres i ściśle określona hierarchia mogą prowadzić do tego, że nawet empatyczne osoby przyswoją sobie destrukcyjne wzorce.
8. Zazdrość
Ten punkt zapewne nasuwa ci się jako pierwszy, gdy mowa o powodach kobiecej podłości. Choć dość oczywisty, nie mogło go tu zabraknąć. Niezależnie od wieku wredne dziewczyny kierują się zazdrością. Gdy sukces i szczęście innych są dla nich solą w oku, nie omieszkają głośno tego przyznać. Zwłaszcza jeśli u nich obecnie nie wszystko idzie zgodnie z planem.
Czytaj także: Co mówi zazdrosna przyjaciółka? Tych 5 zdań powinno zapalić ci czerwoną lampkę
9. Zaburzenia zdrowia psychicznego
Nieprzyjemne zachowanie może mieć też podłoże w problemach ze zdrowiem psychicznym. Przykładem jest niezdiagnozowana czy nieleczona depresja. Chociaż tę chorobę opisuje się jako „gniew skierowany do środka”, to czasem wydostaje się on na zewnątrz. Może więc ona objawiać się ciągłą irytacją, wybuchami złości i odtrącaniem innych. Uwaga – osoba cierpiąca na depresję może nie być tego świadoma, dlatego warto pozostać czujnym na niepokojące sygnały.
Artykuł opracowany na podstawie: Ossiana Tepfenhart, „Women Who Still Act Like Mean Girls As They Get Older Usually Have These 11 Reasons”, yourtango.com [dostęp: 25.06.2025]