Niesamotność

Starsi ludzie lubią mówić, że starość jest samotna. I pokazywać zdjęcia, gdzie na przykład stara, smutna twarz w oknie patrzy nie wiadomo gdzie. Zapominają, że Anna Maria też stoi w oknie i smutną ma twarz. No więc chciałam zauważyć, że wszyscy jesteśmy chwilami samotni. I to jest też coś wspaniałego w byciu człowiekiem.

Złą samotność przypisuje się starym ludziom, którzy czują się ofiarami braku zainteresowania ze strony innych. Odpowiedziałabym na to z przykrością, że czasami to oni się już nikim nie interesują, że przestają się rozeznawać w sprawach swoich dzieci, wnuków. Zauważmy, że babcie i dziadkowie, którzy bawią się z wnukami, pamiętają o różnych ważnych dla nich wydarzeniach, są niesłychanie potrzebni i kochani. Z moją babcią nie mam dobrych wspomnień. Pamiętam, że gdy w wieku przedszkolnym zabierała mnie na spacer w Grotnikach pod Łodzią, to kazała mi klęczeć na igłach w lesie i odmawiać nowenny. Nie znosiłam jej. Natomiast mój mąż opowiada o swoim dziadku z wielką miłością, śpiewa piosenki, których nauczył go dziadek, opowiada historie z jego życia. Dla niego to była przecudna osoba.

Starzy ludzie robią błąd, że pyskują na młodych: „Co wy tam wiecie o życiu!”. Otóż młodzi wiedzą, i to takie rzeczy, których starsi nie ogarniają, Ja na przykład niesłychanie szanuję młodych za to, że znają się na technice, elektronice, internecie, komputerze. Jeśli potrzebuję czegoś z tego obszaru, to chętnie płacę, słucham, uczę się. Nie udaję, że zjadłam wszystkie rozumy.

Kiedyś się mówiło, że starym należy się szacunek z samego faktu, że są starzy. No nie, szacunek należy się ludziom godnym szacunku. Oczywiście nie chodzi o to, żeby źle traktować kogokolwiek, tylko o to, że miłe gesty robi się wobec osób, wobec których mamy ciepłe uczucia. Wtedy ten gest sam powstaje – coś się komuś załatwi, popilnuje. A jak na korytarzu bloku starsza pani patrzy złym okiem na młodego albo na niego krzyczy, to ten młody nie przyniesie jej zakupów. Chociaż są młodzi, którzy potrafią przekroczyć brak dobrej energii ze strony starszych i mimo wszystko pomóc.

Niesamotność budują relacje z rodziną i z sąsiadami. Trzeba tylko wyjść z roli ofiary, nie zamykać się. Zaprosić na kawę, wysłać miłą wiadomość, porozmawiać przez telefon, na przykład o obejrzanym serialu, a sporo jest teraz świetnych. Chodzi o inicjatywę, o niepoddawanie się, niemówienie, że nic się nie da zrobić. Bo nasze życie w dużym stopniu zależy od nas. Bądźmy ciekawi historii innych. Kiedy słuchamy sąsiadki, która coś opowiada, zwierza się, to tak, jakbyśmy słuchali audiobooka.

Myślę, że antidotum na samotność może być właśnie ciekawość ludzi. A także wdzięczność, że ktoś ci mówi, że chce z tobą posiedzieć. To nie łaska, to wzajemne dzielenie się. Powtarzam dorosłym dzieciom: „Popytajcie o różne rzeczy swoich rodziców i dziadków, póki jeszcze żyją. Nie dowiecie się tego od nikogo innego, a w dodatku ma to związek z waszym życiem. To mogą być fascynujące historie”. Sama chciałabym teraz zapytać o wiele spraw tatę, ale już go nie ma.

Mam też apel do starszych: wyjdźcie z inicjatywą i opowiedzcie o swoim życiu. Oczywiście postarajcie się, żeby to nie było nudne jak flaki z olejem. No i pamiętajcie, że najważniejsza jest relacja ze sobą. Samotny człowiek to ten, który nie umie być sam ze sobą. Jeżeli umiesz być ze sobą, to już nigdy nie będziesz samotny. Wychodzisz na spacer, siadasz na ławce w parku i zaraz ktoś się do ciebie przysiada i rozmawia. Nie dlatego, że go zaczepiasz, tylko dlatego, że biją od ciebie spokój, pogoda ducha i miłość do siebie. Do takich ludzi lgniemy, czy są młodzi, czy starzy. A jak ktoś ma lat 90 i pogodę ducha, to od razu budzi zachwyt.

Katarzyna Miller, terapeutka. Pisze książki,wiersze, śpiewa