1. Zwierciadlo.pl
  2. >
  3. Psychologia
  4. >
  5. Jeśli nie nauczysz się tego do 25. roku życia, będzie ci trudniej całe życie. Oto rada Jonathana Haidta, autora bestsellera „Niespokojne pokolenie”

Jeśli nie nauczysz się tego do 25. roku życia, będzie ci trudniej całe życie. Oto rada Jonathana Haidta, autora bestsellera „Niespokojne pokolenie”

Jonathan Haidt (Fot. Leigh Vogel/WireImage/Getty Images)
Jonathan Haidt (Fot. Leigh Vogel/WireImage/Getty Images)
Wyobraź sobie, że istnieje jedna umiejętność, której brak może utrudnić ci utrzymanie relacji, rozwój zawodowy, a nawet codzienne skupienie się na tym, co naprawdę ważne. Według psychologa społecznego i autora bestsellerowego „Niespokojnego pokolenia” Jonathana Haidta młodzi ludzie powinni opanować tę zdolność najpóźniej do 25. roku życia. Inaczej skutki mogą być trudne do odwrócenia.

Większość z nas słyszała, że młodość to czas możliwości. Rzadziej mówi się jednak, że to też czas wyjątkowej podatności. Szczególnie dla tych, którzy dorastają w świecie, gdzie telefon jest zawsze pod ręką, a życie toczy się w rytmie powiadomień. Psycholog społeczny i autor bestsellera „Niespokojne pokolenie” Jonathan Haidt bije na alarm: jeśli nie nauczymy się jednej kluczowej umiejętności do 25. roku życia, może to mieć trwałe konsekwencje dla naszego życia zawodowego, relacji, a nawet zdrowia psychicznego.

Haidt, profesor Uniwersytetu Nowojorskiego i jeden z najważniejszych współczesnych komentatorów kondycji psychicznej młodych dorosłych, zwraca uwagę na coś, co – paradoksalnie – jest jednocześnie banalnie proste i trudne do osiągnięcia: zdolność do skupienia uwagi. – To naprawdę ważne, by przywrócić mózgowi równowagę – mówi Haidt w rozmowie z Oprah Winfrey w ramach jej popularnego podcastu. – Jeśli ktoś spędza 8–10 godzin dziennie z telefonem w ręku aż do 25. roku życia, to istnieje duże ryzyko, że uszkodzenia mózgu będą trwałe – ostrzega ekspert. Dlaczego właśnie 25? W tym wieku mózg, a szczególnie jego część odpowiedzialna za samokontrolę i uwagę, czyli kora przedczołowa, osiąga pełną dojrzałość. To znaczy, że wszystko, co robimy przed tym momentem, zostawia głębszy ślad, niż nam się wydaje.

Przebodźcowane pokolenie

Dane przytaczane przez Haidta są niepokojące. Z raportu Common Sense Media z 2021 roku wynika, że przeciętny nastolatek spędza ponad 8 godzin dziennie przed ekranem telefonu. A to nie wszystko – inny raport z 2023 roku wskazuje, że niektórzy otrzymują nawet ponad 200 powiadomień dziennie i sprawdzają swój telefon ponad 100 razy. Wszystko to prowadzi do przeciążenia systemu nerwowego, osłabienia zdolności koncentracji, rozregulowania rytmu snu, a w efekcie – poczucia niepokoju, zmęczenia i utraty wewnętrznej równowagi. – Aby prowadzić dobre życie, musisz umieć się skupić. Jeśli nie potrafisz, to nie rozwiniesz umiejętności, nie zbudujesz relacji, nie znajdziesz satysfakcji – tłumaczy Haidt.

Jak to naprawić?

Nie chodzi o to, by całkowicie odciąć się od technologii. Haidt proponuje 30-dniowy detoks od mediów społecznościowych – najlepiej w grupie przyjaciół lub członków rodziny. – Zaproś trzy osoby do wspólnego wyzwania. Razem będzie łatwiej. Po miesiącu zobaczycie, jak zmieniają się wasze myślenie i koncentracja – mówi Haidt. Celem nie jest rezygnacja z telefonu, ale odzyskanie kontroli nad swoją uwagą. To może oznaczać:

  • odkładanie telefonu na czas posiłków,

  • ustawienie limitów czasowych na aplikacje,

  • spacer bez patrzenia w ekran,

  • przeczytanie artykułu od początku do końca – bez przerwy.

Co jeszcze możesz zrobić?

Haidt i cytowani przez CNBC eksperci, jak psychiatra z Harvardu dr Srini Pillay, sugerują też kilka pomocnych praktyk:

  • Muzyka – słuchana świadomie, bez przeskakiwania między utworami, może pomóc wyciszyć umysł i obniżyć poziom kortyzolu, co poprawia zdolność skupienia.

  • Medytacja lub chwila ciszy – nawet 5 minut dziennie może „zresetować” przebodźcowany umysł.

  • Pisanie dziennika – pomaga uporządkować myśli i zidentyfikować źródła rozproszenia.

To nie tylko problem młodych

Choć Haidt kieruje swój apel głównie do osób przed 25. rokiem życia, to jego przesłanie ma znacznie szerszy wymiar. W świecie, w którym nawet dorośli nie potrafią usiedzieć bez sprawdzania telefonu co pięć minut, pytanie „Czy potrafisz się skupić?” brzmi jak wyzwanie. – Jeśli nie nauczysz się tego do 25. roku życia, będzie ci trudniej całe życie – mówi wprost Haidt. Ale „trudniej” nie znaczy „niemożliwe”. Każdy dzień bez cyfrowego autopilota to krok w stronę życia z większą obecnością i spokojem.

Źródło: Ashton Jackson, „By age 25, make sure to learn this crucial soft skill, says Ivy League psychologist: ‘It is urgent’”, cnbc.com [05.05.2025]

Share on Facebook Send on Messenger Share by email
Autopromocja
Autopromocja

ZAMÓW

WYDANIE DRUKOWANE E-WYDANIE
  • Polecane
  • Popularne
  • Najnowsze