Zdarza się, że określenie „żywność ekologiczna“ używane jest zamiennie
z określeniem „zdrowa żywność”. Warto jednak pamiętać, że o ile pierwsze z nich oznacza żywność certyfikowaną, drugie jest nazwą stworzoną do celów marketingowych i często z ekologią ma niewiele wspólnego.
W harmonii z przyrodą
Uprawa roślin oraz hodowla zwierząt w gospodarstwach ekologicznych traktowana jest jako część przyrody. Ekologiczni rolnicy wykorzystują wszelkie możliwości, aby produkując żywność w otaczającym krajobrazie, stosować system produkcji najbardziej zbliżony do naturalnego. Starają się tworzyć harmonię pomiędzy przyrodą i działalnością człowieka, poprzez praktyki, które wymagają ludzkiego zaangażowania, ale nie wywierają drastycznych zmian w środowisku np. mechanicznie niszczą chwasty zamiast stosować herbicydy. Warto wiedzieć, że przy produkcji ekologicznej żywności nie tylko nie używa się chemicznych środków ochrony roślin, ale nie stosuje się także antybiotyków do leczenia zwierząt.
Żywność ekologiczna podlega certyfikacji. Oznacza to, że wszyscy rolnicy w gospodarstwach ekologicznych Unii Europejskiej poddawani są przynajmniej raz w roku kontroli specjalnych jednostek. Mają one na celu sprawdzenie, na ile gospodarstwa stosują się do wymagań legislacyjnych uprawniających je do certyfikowania swoich produktów logiem „żywności ekologicznej“. Oprócz technologii produkcji, regularnie badana jest gleba pod kątem zawartości w niej metali ciężkich, sprawdzane są też sposoby karmienia oraz leczenia zwierząt.
Czy wiesz co jesz, czyli żywność ekologiczna a konwencjonalna
Produkcja żywności ekologicznej obwarowana jest szeregiem nakazów, a finalny produkt musi spełniać określone w ramach konwencji europejskiej normy.Regulacje prawne zabraniają m.in. dodawania do żywności środków barwiących, słodzących i zapachowych, innych niż naturalne. Zabronione jest także stosowanie GMO oraz syntetycznych kwasów tłuszczowych typu trans.Ma to bezpośredni wpływ na skład i wartość odżywczą produktów żywnościowych,
a co za tym idzie - bezpieczeństwo żywności. Wystarczy wspomnieć, że w przetwórstwie konwencjonalnym dopuszczalne jest stosowanie około 500 różnych dodatków do żywności, podczas gdy w przetwórstwie ekologicznym – zaledwie około 20, przy czym wszystkie te dodatki są substancjami naturalnymi.
Mleko produkowane przez krowy w systemie ekologicznym w porównaniu z mlekiem od krów z chowu konwencjonalnego ma wyższą wartość odżywczą: zawiera więcej tłuszczu, wapnia i witaminy C. Stwierdza się w nim także z reguły wyższy poziom witaminy E, prowitaminy A oraz CLA (sprzężonego kwasu linolenowego), który - jak sugerują badania - ma właściwości przeciwnowotworowe, przeciwmiażdżycowe oraz korzystnie wpływa na system odporności organizmu.
Jakość wyznacza cenę
- W Polsce konsumenci wciąż rzadko sięgają po żywność ekologiczną ze względu na jej wysoką cenę. Tymczasem wyższa cena produktów ekologicznych wcale nie oznacza wyższego zysku dla producenta – mówi Robert Saluda, prezes Mleczarni EkoŁukta, produkującej ekologiczny nabiał -
W dużej mierze spowodowana jest ona wyższą ceną surowca, ponieważ produkcja ekologiczna związana jest z większym nakładem pracy i znacznie niższymi plonami. Do tego dochodzą jeszcze takie czynniki jak trudno dostępny surowiec czy wysokie koszty jego transportu.
W przeciwieństwie do rolnictwa konwencjonalnego ekologiczni rolnicy nie stosują żadnych chemicznych środków podnoszących wydajność uprawy i hodowli, co w znacznym stopniu wpływa na wydajność produkcji. Gospodarstwa ekologiczne muszą być samowystarczalne. Rośliny nawożone są jedynie nawozami naturalnymi pochodzącymi od zwierząt z gospodarstwa ekologicznego. Natomiast zwierzęta karmione są paszą produkowaną również metodami ekologicznymi, co dodatkowo podnosi koszt produkcji.
Sięgając po droższy, ale ekologiczny ser czy masło musimy pamiętać, że zakaz stosowania przy ich produkcji większości „polepszających jakość” dodatków oznacza nic innego jak brak potencjalnie negatywnych składników w żywności. Dlatego konsumpcja produktów ekologicznych zwiększa poczucie bezpieczeństwa konsumentów, co z kolei nie bez znaczenia pozostaje dla ich zdrowia i samopoczucia.