Kuchnia ajurwedyjska – przepisy zgodne z dietą ajurwedyjską w praktyce

Ajurweda mówi, że tak jak wszystko w tym wszechświecie, także nasz organizm i pokarm, zbudowane są z pięciu żywiołów: ziemi, ognia, powietrza, eteru i wody. Fundamentem naszego zdrowia jest więc to, co jemy, ponieważ pokarmem możemy balansować jakiekolwiek braki lub nadmiar żywiołów w naszym organizmie.

Według ajurwedy powinniśmy więc dopasować naszą dietę do naszego organizmu. Zazwyczaj jednak kierujemy się jedynie naszymi kubeczkami smakowymi albo nieodpartą chęcią „zrzucenia kilku kilogramów”. I najczęściej wychodzi tak, że żyjemy w jednym z tych dwóch skrajnych, niezdrowych światów: dieta o charakterze głodówki albo zaspakajanie potrzeb kubeczków smakowych.

Moje menu w ośrodku Vaidyagrama w Indiach wyglądało następująco:

Śniadanie: mała miseczka ryżu i jeszcze mniejsza miseczka fasolki mung lub warzyw. Czasami nasza kochana kucharka Shanti zrobiła „ciepłe bułeczki” idly zrobione z białego ryżu.

Lunch o 13.00: miseczka wypełniona kaszą lub ryżem (to jest największa miseczka), miseczka z przepyszną ciepłą maślanką z przyprawami, miseczka z fasolką mung, jedna miseczka z warzywami gorzkimi (są one naprawdę gorzkie), jak gorzki melon lub liście musztardy, jeszcze jedna miseczka z warzywami – to zazwyczaj delikatnie przyprawione warzywa, których często nie znam.

Kolacja o 19.00: ryż albo placki naan z mąki pszennej (bez drożdży) z warzywami

Dieta ajurwedyjska oparta jest na czterech z sześciu istniejących smaków. Najważniejszy jest smak słodki (oczywiście!), ponieważ według ajurwedy przepisy na dania o smaku słodkim uspakajają nerwy i odbudowują tkankę. Ten smak jest w ryżu i kaszy, a nie ciastkach. Smak kwaśny jest w przepysznej maślance – oczyszcza on tkankę i pomaga w przyswajaniu minerałów. Smak gorzki detoksykuje (to są nasze gorzkie warzywa, których jednak nikt nie wypluwa), a cierpki – w fasolce mung – ściąga z organizmu nadmiar wody, powoduje, że tkanka jest napięta, wysusza tłuszcz.

W ciągu dnia pijemy dużo ciepłej herbaty ajurwedyjskiej.

Ajurweda mówi, że nie powinniśmy spożywać zbyt dużo cukru, ponieważ powoduje zakwaszenie organizmu i nasila stany zapalne, które są największą przyczyną chorób. Nawet owoce ze względu na fruktozę powinny być spożywane z umiarem.

Co jeszcze mówi kuchnia ajurwedyjska o spożywaniu owoców? Owoce , szczególnie surowe, są ciężkie do strawienia, więc przede wszystkim ich nie mieszamy; jemy albo same jabłko, albo tylko śliwki. Nie mieszamy owoców z żadnym innym pokarmem; jemy je na 2-3 godziny przed i po posiłkach, tak aby ułatwić strawienie.

Kuchnia ajurwedyjska – przepisy na 2 dania

Dal z fasolki Mung

Fasolkę mung dal możemy zamienić na każdą inną fasolkę i przygotować dal według tego przepisu. Pamiętamy, że każdą fasolę należy namoczyć na noc i im większa fasolka, tym dłużej ją gotujemy. Jeśli używamy zielonej fasolki mung moczymy ją na noc lub przez minimum 2 godziny.

4-6 porcji

Składniki:

• 1 szklanka żółtej fasolki mung (w połówkach – „Split yellow mung dal”),
• 3 szklanki wody,
• 2 cm świeżego imbiru drobno pokrojonego,
• 1 łyżeczka soli morskiej lub himalajskiej,
• 1/3 łyżeczki kurkumy.

Przygotowanie fasolki:

Wypłucz namoczoną fasolkę. W dużym garnku połącz fasolkę i wodę; zagotuj. Zmniejsz ogień i gotuj przez 20-25 minut.

Przygotowanie Vagar:

• 1 łyżka masła ghee lub oliwy z oliwek,
• 1 łyżeczka nasion kminu (cumin seeds),
• 1 łyżka świeżego imbiru pokrojonego drobno,
• 1 łyżeczka soli morskiej lub himalajskiej,
• 1/3 łyżeczki kurkumy,
• ½ – 1 mała papryczka chilli (jako opcja).

Na patelni podgrzej oliwę lub masło. Dodaj nasiona kminu i podsmaż lekko przez 30 sekund. Dodaj sól, następnie imbir i poczekaj aż się zeszkli. Dodaj pozostałe przyprawy i podgrzewaj przez 30 sekund. Wlej Vagar do Dal i wymieszaj. Dodaj 2-3 łyżki soku ze świeżej limonki lub cytryny (do smaku). Przed podaniem posyp świeżą kolendrą lub zieloną pietruszką. Podawaj z ryżem i warzywami.

Składniki:

• 1 szklanka białego ryżu basmati,
• 1 ½ szklanki wody,
• 1 łyżeczka soli himalajskiej lub morskiej, 2 łyżki ghee lub oliwy z oliwek,
• 1 łyżka gorczycy,
• 1 łyżka świeżego imbiru,
• 1-2 łyżki soku z cytryny,
• 1 łyżeczka kminu.

Przygotowanie Ryżu: Wypłucz ryż i połącz z wodą. Zagotuj, zmniejsz ogień i gotuj ok. 20 minut.

Przygotowanie Vagar: Na patelni nagrzej ghee lub oliwę. Dodaj gorczycę i poczekaj aż zacznie pękać. Dodaj kmin i sól na 30 sekund. Dodaj imbir i zaczekaj aż się zeszkli – ok. 30 sekund. Połącz sos z ugotowanym ryżem. Dodaj sok z cytryny do smaku. Wymieszaj.